Thiếu máu cơ tim là gì? Thiếu máu cơ tim có điều trị được không?

Thiếu máu cơ tim là một trong những bệnh lý nguy hiểm, phổ biến của hệ tim mạch xảy đến khi lưu lượng máu dẫn đến tim bị suy giảm, khiến cho cơ tim không nhận đủ lượng oxy để hoạt động. Tình trạng này có thể dẫn đến các cơ đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim hay các biến chứng nghiêm trọng khác. Vậy, thiếu máu cơ tim có điều trị được không, đâu là những phương pháp điều trị hiệu quả? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp chi tiết thông tin đến bạn. 

1. Tại sao thiếu máu cơ tim lại là vấn đề nghiêm trọng?

Tim là một phần của hệ tuần hoàn, đóng vai trò thiết yếu trong cơ thể. Nó làm nhiệm vụ bơm máu và cung cấp oxy cho toàn bộ cơ thể. Đây chính là “chìa khóa” cho sự tổn tại, vì vậy việc giữ gìn trái tim khỏe mạnh là điều rất quan trọng. 

Vậy thiếu máu cơ tim có nguy hiểm không? Có thể thấy, đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tim mạch. Nếu như không phát hiện và có biện pháp điều trị kịp thời, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như suy tim, nhồi máu cơ tim và thậm chí gây tử vong. 

Hiện nay, số ca mắc thiếu máu cơ tim có xu hướng gia tăng. Nhất là ở những người có lối sống ít vận động, áp dụng chế độ ăn uống không lành mạnh hoặc phải chịu căng thẳng trong thời gian dài. 

Phát hiện cũng như thực hiện điều trị sớm là yếu tố then chốt trong việc ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm như suy tim, nhồi máu cơ tim. Để làm được điều đó, bạn cần học cách lắng nghe cơ thể mình nhiều hơn, nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần thực hiện kiểm tra ngay. Bên cạnh đó, nên thăm khám sức khỏe tim mạch định kỳ, giữ và duy trì lối sống lành mạnh. 

2. Thiếu máu cơ tim là gì?

Mặc dù thiếu máu cơ tim là bệnh lý khá phổ biến, song nhiều người vẫn chưa hiểu rõ về căn bệnh này. Đây là tình trạng cơ tim không nhận đủ lượng máu giàu oxy do các nguyên nhân như hẹp hoặc tắc nghẽn động mạch vành. Trong đó sẽ bao gồm các phân loại bệnh như sau: 

• Thiếu máu cơ tim cục bộ ổn định: Đây là một dạng phổ biến và thường gặp nhất, nó xảy đến khi nhu cầu oxy của tim tăng cao nhưng nguồn cung cấp lại không đáp ứng đủ. Thông thường xuất hiện khi bạn vận động quá mạnh hay gặp phải tình trạng căng thẳng quá mức. Triệu chứng điển hình là những cơn đau thắt ngực diễn ra trong khoảng thời gian ngắn và giảm dần khi bạn nghỉ ngơi. 
• Thiếu máu cơ tim cục bộ ổn định: Tình trạng này nguy hiểm hơn, nó xảy đến ngay cả khi bạn đang nghỉ ngơi và có thể dẫn tới tình trạng nhồi máu cơ tim. Nguyên nhân do mảng xơ vữa động mạch bị nứt vỡ, tạo thành cục máu đông làm tắc nghẽn mạch máu. 
• Thiếu máu cơ tim thầm lặng: Đây là một dạng nguy hiểm nhất, bởi nó không có bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào để nhận biết. Song, lại gây tổn thương tim ở mức độ nghiêm trọng. 

3. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây thiếu máu cơ tim

Thiếu máu cơ tim trong thời gian dài có thể khiến tim bị tổn thương. Nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành nhồi máu cơ tim – một trong những tình trạng khẩn cấp khiến người bệnh tử vong rất nhanh. 

Có các nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây thiếu máu cơ tim thường gặp sau đây. 

3.1. Nguyên nhân chính gây thiếu máu cơ tim

• Xơ vữa động mạch: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, xảy đến khi có các mảng bám cholesterol tích tụ làm hẹp mạch máu. Điều này cản trở dòng chảy của máu đến tim. Lâu dần có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu mạn tính hay các biến chứng nguy hiểm khác. 
• Co thắt động mạch vành: Đây là tình trạng các mạch máu bị thu hẹp tạm thời do hiện tượng co thắt bất thường của cơ trơn trong thành động mạch. Mặc dù không liên quan đến xơ vữa, nhưng quá trình co thắng này vẫn làm cản trở dòng chảy của máu đến tim. 
• Huyết khối (Cục máu đông): Có thể làm tắc nghẽn một cách đột ngột mạch vành, lượng máu không thể lưu thông để nuôi tim. Đây được xác định là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến nhồi máu cơ tim. 

3.2. Các yếu tố nguy cơ khác

Bên cạnh những nguyên nhân trực tiếp nói trên, các yếu tố dưới đây cũng góp phần làm tăng khả năng các bệnh về thiếu máu cơ tim, nhất là thói quen sống và bệnh lý nền: 

• Hút thuốc lá: Việc sử dụng thuốc lá thường xuyên không chỉ làm thu hẹp mạch máu mà còn kích thích sự hình thành của các cục máu đông. Đây là nguyên nhân ngăn cản dòng chảy của máu đến tim. 
• Tăng huyết áp: Một bệnh lý nền ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch, quá trình huyết áp tăng cao tạo áp lực lớn lên thành động mạch, khiến mạch máu bị tổn thương cũng như thúc đẩy quá trình hình xơ vữa.
• Đái tháo đường: Có tác động tiêu đến lớp nội mạc động mạch, làm giảm đi chức năng của mạch máu. Những người mắc bệnh đái tháo đường có nguy cơ mắc bệnh mạch vành cao hơn so với người bình thường. 
• Rối loạn mỡ máu: Tình trạng bệnh lý này làm mấy cân bằng giữa các cholesterol xấu (LDL) và cholesterol tốt (HDL), tạo điều kiện để xơ vữa phát triển trong động mạch, gây thiếu máu cơ tim. 
• Béo phì và ít vận động:  Đây là những yếu tố làm gia tăng nguy cơ cao huyết áp, tiểu đường và rối loạn mỡ máu – những nguy cơ hàng đầu gây tổn thương động mạch vành và sức khỏe tim mạch lâu dài. 
• Stress: Việc căng thẳng thời gian dài làm tăng mức adrenaline trong cơ thể gây co thắt mạch vành,  làm giảm lượng máu đến tim. Điều này không chỉ làm ảnh hưởng đến huyết áp mà còn tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim. 

4. Triệu chứng của thiếu máu cơ tim thường gặp

Thiếu máu cơ tim là tình trạng bệnh nguy hiểm thường tiến triển một cách âm thầm. Do vậy, khi xuất hiện các triệu chứng cụ thể, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo tim mạch của bạn đang gặp vấn đề nghiêm trọng:

• Đau thắt ngực: Một trong những biểu hiện đặc trưng nhất, bạn sẽ có cảm giác bị bóp nghẹt, đè ép ở giữa ngực. Tiếp đó, cơn đau có thể lan xuống phần cánh tay, vai, hàm hay lưng. 
• Khó thở: Nguyên nhân chính là do tim không bơm đủ máu để cung cấp oxy cho cơ thể. Vì vậy, bạn sẽ cảm thấy khó thở, hụt hơi ngay cả khi chỉ vận động nhẹ. 
• Mệt mỏi, chóng mặt: Khi làm việc hay hoạt động gắng sức, tim không đủ khả năng bơm máu cho cơ thể. Do đó, bạn sẽ cảm thấy mất thăng bằng, chóng mặt khi đứng dậy đột ngột. 
• Tim đập nhanh, không đều: Triệu chứng này có thể đi kèm với cảm giác hồi hộp, đánh trống ngực: 
• Buồn nôn, đổ mồ hôi lạnh: Là dấu hiệu của bệnh tim ở mức nghiêm trọng. Nó thường dễ nhầm lẫn với các rối loạn tiêu hóa. Nhưng nếu dấu hiệu này đi kèm với đau thắt ngực hoặc khó thở, bạn cần kiểm tra ngay để tránh biến chứng nguy hiểm. 

5. Biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị bệnh thiếu máu cơ tim kịp thời

Thiếu máu cơ tim có nguy hiểm không? Có! Nếu không được phát hiện hay điều trị kịp thời, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe: 

• Nhồi máu cơ tim: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất, xảy đến do tắc nghẽn hoàn toàn động mạch vành, quá trình máu nuôi tim không thể thực hiện. Nếu không can thiệp, phần cơ tim bị thiếu oxy có thể hoại tử, gây suy giảm chức năng và có thể dẫn đến tử vong. 
• Suy tim: Khi tim hoạt động kéo dài trong tình trạng thiếu oxy, tim yếu dần và không thể thực hiện khả năng bơm máu hiệu quả. Người bệnh có thể bị khó thở, khả năng vận động kém. 
• Rối loạn nhịp tim: Biến chứng này xuất hiện do cơ tim đã bị tổn thương. Nếu không được kiểm soát kịp thời có thể gây đột tử. 
• Đột quỵ: Huyết khối từ tim di chuyển lên não, làm tắc nghẽn động mạch não. Đây là biến chứng nguy hiểm, nhất là đối với những người có tiền sử huyết áp cao.

6. Cách chẩn đoán thiếu máu cơ tim chính xác

Việc thăm khám và chẩn đoán kịp thời chính là “chìa khóa vàng” trong việc phát hiện thiếu máu cơ tim. Trên cơ sở đó đưa ra các phương pháp điều trị thích hợp, các xét nghiệm được thực hiện để kiểm tra tình trạng bệnh chính xác: 

• Điện tâm đồ (ECG): Thực hiện ghi lại các hoạt động của tim, giúp phát hiện các rối loạn nhịp tim cũng như dấu hiệu cơ tim đang thiếu máu. 
• Siêu âm tim: Phương pháp này cho phép quan sát cấu trúc và đánh giá chức năng bơm máu của tim. Thông qua hình ảnh siêu âm, bác sĩ đánh giá về mức độ suy giảm, khả năng co bóp và phát hiện các biến chứng khác. 
• Xét nghiệm máu: Giúp kiểm tra các nguy cơ như cholesterol, đường huyết và các dấu ấn sinh học tim. Đây là những chỉ số đóng vai trò quan trọng trong việc xác định nguy cơ mắc bệnh mạch vành. 
• Chụp cắt lớp vi tính (CT) mạch vành: Hoạt động xét nghiệm không xâm lấn, cung cấp chi tiết hình ảnh về động mạch vành, giúp xác định mức độ tắc nghẽn. 
• Chụp động mạch vành: Một phương pháp chẩn đoán chuyên sâu, xác định chính xác vị trí hẹp và mức độ nghiêm trọng của tắc  nghẽn động mạch vành. 

7. Thiếu máu cơ tim có điều trị được không?

Thiếu máu cơ tim hoàn toàn có thể điều trị được nếu phát hiện sớm và có phương pháp can thiệp kịp thời. Điều này giúp cải thiện quá trình lưu thông máu đến tim, giảm các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như suy tim hay nhồi máu cơ tim. 

Có các phương pháp điều trị thiếu máu cơ tim hiệu quả, bao gồm việc thực hiện lối sống khoa học, sử dụng thuốc điều trị và một số biện pháp can thiệp y khoa cần thiết. 

7.1.1 Điều chỉnh lối sống

Phương pháp quan trọng để kiểm soát tình trạng thiếu máu cơ tim cũng như ngăn ngừa các biến chứng là điều chỉnh lối sống phù hợp. Theo đó, bạn nên duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, giảm lượng muối, đường hay các chất béo bão hòa. 

Đừng quên tăng cường vận động thể chất như đi bộ, tập bơi, yoga…Hoạt động giúp cải thiện tuần hoàn máu và sức khỏe tim mạch. Cùng với đó, học cách cân bằng giữa cuộc sống và công việc để kiểm soát căng thẳng quá mức, duy trì giấc ngủ ổn định để giảm áp lực lên tim. Bỏ thuốc lá và hạn chế sử dụng rượu bia là điều cần thiết. Bởi lẽ, đây là những yếu tố hàng đầu làm tăng nguy cơ tổn thương động mạch. 

7.1.2 Sử dụng thuốc điều trị

Bên cạnh điều chỉnh lối sống, sử dụng thuốc điều trị giúp kiểm soát tốt tình trạng thiếu máu cơ tim cũng như ngăn ngừa biến chứng:

• Thuốc chống kết tập tiểu cầu: Đây là loại thuốc được sử dụng để ngăn ngừa hình thành cục máu đông, giảm nguy cơ tắc động mạch. 
• Thuốc chẹn beta: Làm giảm nhịp tim và huyết áp, giảm bớt gánh nặng cho tim. 
• Statin: Có tác dụng làm hạ cholesterol, ngăn ngừa xơ vữa động mạch và cải thiện hiệu quả sức khỏe tim mạch. 
• Thuốc giãn mạch (Nitroglycerin): Giúp cải thiện và tăng cường lượng máu đến tim, giảm các triệu chứng đau thắt ngực do cơ tim không đủ lượng máu. 

7.1.3  Can thiệp và phẫu thuật

Bác sĩ sẽ chỉ định can thiệp và phẫu thuật để khôi phục lượng máu đến tim trong một số tình trạng nghiêm trọng. Các phương pháp được thực hiện: 

• Nong và đặt stent động mạch vành: Bác sĩ sử dụng ống thông để mở rộng mạch máu bị hẹp và đặt stent duy trì sự lưu thông ổn định. 
• Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành: Đối với các bệnh nhân có nhiều đoạn tắc nghẽn nghiêm trọng, phương pháp này được thực hiện bằng cách sử dụng mạch máu từ bộ phận khác để tạo đường dẫn máu mới cho tim. 

8. Vì sao nên điều trị thiếu máu cơ tim tại Bệnh viện FV?

Thiếu máu cơ tim là bệnh lý vô cùng nguy hiểm, cần có biện pháp điều trị kịp thời để ngăn chặn các biến chứng nghiêm trọng khác. Việc lựa chọn một cơ sở uy tín, với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao hùng hậu và các trang thiết bị hiện đại là điều cần thiết để kiểm soát bệnh tốt nhất. Bệnh viện FV là địa chỉ uy tín trong điều trị các bệnh tim mạch, chăm sóc bệnh nhân toàn diện: 

• Bệnh viện FV tự hào là đơn vị uy tín, sở hữu đội ngũ bác sĩ chuyên khoa tim mạch giỏi, tận tâm và giàu kinh nghiệm. Các bác sĩ ứng dụng các phương pháp điều trị bệnh tiên tiến để mang lại kết quả tốt nhất. 
• Bệnh viện FV trang bị hệ các thiết bị hiện đại như máy chụp CT đa cắt lát, chụp mạch vành kỹ thuật số và siêu âm Doppler màu. Các công nghệ này giúp chẩn đoán bệnh nhanh và chính xác. 
• Là đơn vị tiên phong, thực hiện chính sách cấp cứu trước – tính viện phí sau, đảm bảo bệnh nhân được can thiệp y tế, xử lý các bệnh tim mạch thường gặp một cách kịp thời.
• Suốt quá trình thăm khám và điều trị, Bệnh viện FV tuân thủ quy chuẩn “70 phút vàng trong cấp cứu tim mạch”, đảm bảo thời gian xử trí nhồi máu cơ tim nhanh nhất, giảm thiểu các tổn thương tim. 
• Không đơn thuần là tập trung vào điều trị, Bệnh viện FV còn cung cấp dịch vụ chăm sóc sau điều trị như tái khám định kỳ, tư vấn chế độ ăn uống và hướng dẫn tập luyện để người bệnh duy trì sức khỏe tim mạch ổn định lâu dài. 

9. Kết luận

Trong điều trị tim mạch, hình ảnh học trong lòng mạch cũng đóng một vai trò quan trọng. TS.BS. Hồ Minh Tuấn, Trưởng Khoa Tim mạch Bệnh viện FV đã có những chia sẻ thực tế về việc ứng dụng kỹ thuật IVUS (siêu âm trong lòng mạch) và OCT (hình ảnh quang học trong lòng mạch) tại Bệnh viện FV. 

“Tôi đang áp dụng kỹ thuật can thiệp nội mạch đối với các bệnh liên quan đến mạch máu và cấu trúc tim tại FV. Thay vì mổ hở, can thiệp nội mạch sử dụng kỹ thuật ít xâm lấn, không cần gây mê, mau hồi phục và giảm thiểu tối đa những nguy cơ mang lại”, BS. Tuấn nhấn mạnh. Theo anh, kỹ thuật can thiệp bệnh cấu trúc tim mới bắt đầu ở một vài bệnh viện lớn gần đây. Mục tiêu của anh khi áp dụng kỹ thuật này là để mang lại nhiều ích lợi hơn cho người bệnh.

1. Tuấn khẳng định: “Năng lực điều trị bệnh tim mạch của Việt Nam không thua kém thế giới đâu, cái chúng ta thiếu chỉ là máy móc, phương tiện và nguồn tài chính phục vụ cho các công trình nghiên cứu mà thôi. Rất may mắn là tại FV, những hạn chế đó đã được khắc phục và những bác sĩ như tôi có thể toàn tâm toàn ý, không cần đắn đo khi cứu người”.

Thiếu máu cơ tim là bệnh nguy hiểm, nhưng hoàn toàn có thể điều trị được nếu phát hiện kịp thời, giúp người bệnh kiểm soát cũng như ngăn chặn các biến chứng khác. Việc thăm khám và kiểm tra sức khỏe tim mạch định kỳ tại Bệnh viện FV là cách tốt nhất để phát hiện một số dấu hiệu bất thường, giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch hiệu quả.

Thông tin Bệnh viện FV:

• Số điện thoại: (028) 35 11 33 33
• Website: https://www.fvhospital.com/vi/

Địa chỉ Bệnh viện FV: 6 Nguyễn Lương Bằng, Nam Sài Gòn (Phú Mỹ Hưng), Q7, Tp HCM