Bệnh thiếu máu cơ tim có chữa được không? Làm sao ngăn ngừa nguy cơ thiếu máu cơ tim?

Bệnh thiếu máu cơ tim là một trong những nguyên nhân gây đột tử hàng đầu, đặc biệt ở người trung niên và người cao tuổi có bệnh nền tim mạch. Khi máu không đủ nuôi dưỡng cơ tim, tổn thương có thể xảy ra âm thầm nhưng để lại hậu quả nghiêm trọng nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Vấn đề đặt ra là: bệnh thiếu máu cơ tim có thể chữa khỏi không? Can thiệp ở giai đoạn nào để ngăn ngừa biến chứng nhồi máu cơ tim? Và đâu là giải pháp điều trị hiệu quả, an toàn theo chuẩn quốc tế tại Việt Nam?

1. Bệnh thiếu máu cơ tim là gì và nguy hiểm đến mức nào?

Mức độ nguy hiểm của bệnh thiếu máu cơ tim không chỉ nằm ở tỷ lệ tử vong mà còn bởi sự “im lặng” trong giai đoạn đầu của bệnh. Nhiều người chỉ phát hiện ra dấu hiệu bệnh tim mạch thường gặp này khi đã xảy ra biến chứng nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim, suy tim hoặc đột tử.

1.1 Bệnh thiếu máu cơ tim là gì?

Bệnh thiếu máu cơ tim (myocardial ischemia) còn được gọi với các tên gọi khác như thiếu máu cơ tim cục bộ hay tim thiếu máu cục bộ, thực chất là biểu hiện của bệnh lý động mạch vành mạn tính. Đây là tình trạng xảy ra khi động mạch vành (hệ thống mạch máu nuôi dưỡng cơ tim) bị hẹp hoặc tắc nghẽn, khiến lưu lượng máu đến tim giảm sút, dẫn đến tình trạng thiếu oxy cho tế bào cơ tim hoạt động bình thường.

Hệ thống động mạch vành gồm ba nhánh chính: động mạch liên thất trước, động mạch mũ (xuất phát từ thân chung động mạch vành trái) và động mạch vành phải. Khi lòng mạch bị tổn thương bởi các mảng xơ vữa hoặc co thắt, dòng máu nuôi tim sẽ bị hạn chế, gây ra tình trạng thiếu máu tại cơ tim. Đây là cơ chế nền tảng dẫn đến các triệu chứng thiếu máu cơ tim, phổ biến nhất là đau thắt ngực khi gắng sức hoặc xúc động mạnh.

Về mặt phân loại lâm sàng, bệnh lý động mạch vành được chia thành hai nhóm chính: hội chứng vành cấp (gồm nhồi máu cơ tim có ST chênh, không ST chênh và đau ngực không ổn định) và bệnh mạch vành ổn định (đau thắt ngực ổn định). Thiếu máu cơ tim mạn tính thường thuộc nhóm thứ hai, tiến triển âm thầm và dễ bị bỏ sót nếu người bệnh không chú ý đến các dấu hiệu ban đầu.

1.2 Nguyên nhân và dấu hiệu thiếu máu cơ tim

Việc hiểu đúng bản chất và nguyên nhân thiếu máu cơ tim, phân biệt được dạng bệnh lý mạch vành, kết hợp với phát hiện sớm các triệu chứng dù nhỏ nhất sẽ đóng vai trò quan trọng trong tiên lượng và điều trị hiệu quả.

Nguyên nhân chính dẫn đến thiếu máu cơ tim là do mảng xơ vữa tích tụ trong lòng mạch vành, làm thu hẹp hoặc tắc nghẽn dòng máu. Các yếu tố nguy cơ bao gồm: tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, hút thuốc lá, béo phì, lối sống ít vận động và tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch. Đây là những nguyên nhân thiếu máu cơ tim thường gặp, nhưng thường bị bỏ qua cho đến khi triệu chứng xuất hiện rõ rệt.

Dấu hiệu điển hình nhất của bệnh thiếu máu cơ tim là cơn đau thắt ngực, đặc biệt khi gắng sức hoặc xúc động mạnh. Cảm giác đau thường ở giữa ngực, có thể lan ra vai trái, cánh tay, lưng hoặc hàm dưới. Tuy nhiên, không phải lúc nào bệnh cũng có biểu hiện rõ ràng. Nhiều trường hợp chỉ được phát hiện khi đã xảy ra biến chứng như nhồi máu cơ tim hoặc suy tim. Đây chính là lý do vì sao người bệnh cần chú ý đến các triệu chứng thiếu máu cơ tim dù rất nhẹ như mệt mỏi bất thường, hụt hơi, đánh trống ngực hay cảm giác đè nặng ngực không rõ nguyên nhân.

2. Thiếu máu cơ tim có chữa khỏi được không?

Câu hỏi liệu bệnh thiếu máu cơ tim có hoàn toàn chữa khỏi được không được rất nhiều người quan tâm. Thực tế cho thấy, hiện chưa có phương pháp nào loại bỏ tận gốc tổn thương mạch vành. Tuy nhiên, việc điều trị kết hợp nội khoa, can thiệp và cải thiện lối sống có thể duy trì triệu chứng ở mức kiểm soát ổn định, kéo dài tuổi thọ, nâng cao chất lượng cuộc sống.

2.1 Điều trị nội khoa và theo dõi lâu dài

Điều trị thiếu máu cơ tim thường bắt đầu bằng phác đồ nội khoa, hướng tới mục tiêu ổn định mảng xơ vữa, bảo vệ cơ tim và làm giảm nhu cầu oxy của tế bào cơ tim. Các loại thuốc thường dùng gồm aspirin hoặc clopidogrel, statin, thuốc chẹn beta, ức chế men chuyển hoặc chẹn kênh canxi, và ranolazine nếu cần. Ngược lại, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ và lịch tái khám để điều chỉnh liều phù hợp và theo dõi các dấu hiệu tăng nặng.

2.2 Can thiệp mạch vành khi cần thiết

Ở những trường hợp bệnh thiếu máu cơ tim tiến triển nặng hoặc xuất hiện đau thắt ngực tái phát thường xuyên, can thiệp tái thông mạch vành (nong và đặt stent mạch vành) hoặc phẫu thuật bắc cầu mạch vành có thể giúp mở lại dòng máu, giảm triệu chứng và ngừa nhồi máu cơ tim. Đây là bước quyết định giúp người bệnh cải thiện rõ rệt khả năng hoạt động và giảm biến chứng nguy hiểm

2.3 Tiên lượng và tuổi thọ

Nếu thiếu máu cơ tim được điều trị đúng cách, người bệnh có thể sinh hoạt bình thường, kiểm soát bệnh hiệu quả và kéo dài tuổi thọ. Có những trường hợp sống đến 80-90 tuổi mà không gặp biến chứng nặng nếu tuân thủ chế độ điều trị và chăm sóc y tế định kỳ. 

Tuy vậy, khi bệnh tiến triển mà không được nhận biết rõ ràng là rủi ro lớn. Một số triệu chứng thiếu máu cơ tim ban đầu có thể rất nhẹ như mệt mỏi, hụt hơi, hoặc cảm giác nặng ngực thoáng qua, khiến người bệnh chủ quan. Điều này có thể dẫn đến biến chứng như suy tim, loạn nhịp hoặc nhồi máu, đặc biệt nếu không được xử trí kịp thời 

Mặc dù không thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh thiếu máu cơ tim, nhưng với sự can thiệp phù hợp, dùng thuốc đúng phác đồ và theo dõi y khoa chặt chẽ, bệnh thiếu máu cơ tim có thể được kiểm soát hiệu quả. Quan trọng là người bệnh phải phát hiện sớm, nhận diện rõ triệu chứng thiếu máu cơ tim, tuân thủ điều trị và tái khám định kỳ để giảm thiểu nguy cơ biến chứng nguy hiểm.

3. Cách phòng ngừa bệnh thiếu máu cơ tim hiệu quả

Bệnh thiếu máu cơ tim là hậu quả trực tiếp của tình trạng hẹp tắc động mạch vành, nguyên nhân chủ yếu gây ra do xơ vữa mạch máu, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, hút thuốc lá và đái tháo đường. Do đó, kiểm soát các yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh lý tim mạch chính là nền tảng cốt lõi trong phòng ngừa bệnh hiệu quả.

Trước hết, chế độ ăn đóng vai trò thiết yếu. Hạn chế tối đa thực phẩm giàu cholesterol, chất béo bão hòa và muối. Thay vào đó, nên tăng cường rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, cá biển và thực phẩm giàu omega-3 giúp kiểm soát mỡ máu và huyết áp (được xem là hai nguyên nhân thiếu máu cơ tim phổ biến hàng đầu).

Mặt khác, việc vận động thể chất đều đặn ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần sẽ giúp tăng lưu lượng tuần hoàn, cải thiện chức năng nội mô mạch máu và giảm gánh nặng lên tim. Ngừng hút thuốc lá, kiểm soát đường huyết chặt chẽ và duy trì cân nặng hợp lý cũng là những biện pháp thiết yếu.

Một điểm quan trọng nhưng thường bị bỏ qua là nhận biết sớm dấu hiệu bệnh tim mạch. Các biểu hiện ban đầu như đau tức ngực, khó thở khi gắng sức, mệt mỏi kéo dài hoặc đánh trống ngực thoáng qua có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh thiếu máu cơ tim đang diễn tiến âm thầm. Phát hiện sớm giúp can thiệp đúng thời điểm, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Cuối cùng, thăm khám tim mạch định kỳ tại các cơ sở y tế uy tín là cách chủ động nhất để đánh giá nguy cơ và điều chỉnh lối sống phù hợp, góp phần phòng ngừa bệnh thiếu máu cơ tim một cách hiệu quả và bền vững.

4. Khám và điều trị thiếu máu cơ tim tại FV giúp tối ưu hiệu quả

Bệnh thiếu máu cơ tim là tình trạng nguy hiểm cần được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời để ngăn ngừa các biến chứng nặng nề như nhồi máu cơ tim, suy tim hay đột tử. Bệnh viện FV quy tụ đội ngũ bác sĩ tim mạch giàu kinh nghiệm và hệ thống trang thiết bị hiện đại, người bệnh được tiếp cận các phương pháp điều trị tối ưu, chuẩn hóa theo hướng dẫn quốc tế.

Với các trường hợp thiếu máu cơ tim mạn tính hoặc cấp tính, FV triển khai hai hướng điều trị chính gồm:

4.1 Can thiệp tim mạch hiện đại

Khoa Tim mạch và Tim mạch can thiệp FV sở hữu hệ thống phòng thông tim Cathlab tiên tiến, cho phép thực hiện chụp động mạch vành, nong và đặt stent mạch vành kịp thời. Đây là giải pháp tối ưu giúp tái thông dòng máu, giảm tổn thương cơ tim và phòng ngừa biến chứng lâu dài. Ngoài ra, FV còn điều trị các bệnh cấu trúc tim như hở van tim, bệnh cơ tim và rối loạn nhịp tim bằng kỹ thuật ít xâm lấn.

Xem thêm video: Đặt Stent Điều Trị Hẹp Eo Động Mạch Chủ Bẩm Sinh, Bệnh Nhân Thoát Cơn Đau Tim Hành Hạ Nửa Thế Kỷ

4.2 Điều trị nội khoa cá nhân hóa

Người bệnh sẽ được kê đơn thuốc phù hợp với tình trạng lâm sàng như thuốc chống đông (aspirin, clopidogrel), thuốc hạ mỡ máu (statin), thuốc chẹn beta hoặc chẹn kênh canxi nhằm kiểm soát triệu chứng và ngăn tiến triển bệnh.

Sau điều trị, FV cung cấp dịch vụ tái khám, tư vấn dinh dưỡng, luyện tập và theo dõi nguy cơ tim mạch cá nhân để duy trì hiệu quả điều trị lâu dài.

*Từ ngày 1/7/2025, Bệnh viện FV chính thức trở thành cơ sở khám chữa bệnh BHYT ban đầu, mang đến cơ hội hưởng 100% quyền lợi BHYT cho người bệnh đến điều trị tim mạch tại đây, bao gồm cả cấp cứu, khám ngoại trú và các thủ thuật chuyên sâu tại phòng thông tim (Cathlab), mà không cần giấy chuyển tuyến.

Đặc biệt, FV còn hỗ trợ kết hợp BHYT nhà nước với bảo hiểm tư nhân và Thẻ hội viên FV, giúp người bệnh tối đa hóa quyền lợi, giảm gánh nặng viện phí. Ngoài ra, đội ngũ chuyên viên BHYT tại FV luôn sẵn sàng tư vấn, hỗ trợ thủ tục đăng ký khám ban đầu, xin giấy chuyển tuyến hoặc trả góp viện phí khi cần.

Chăm sóc tim mạch chất lượng cao, nay đã trở nên dễ tiếp cận hơn bao giờ hết tại Bệnh viện FV. Hãy chủ động kiểm tra sức khỏe tim mạch và điều trị bệnh thiếu máu cơ tim kịp thời ngay hôm nay bằng cách liên hệ hotline: (028) 35 11 3333

Thông tin Bệnh viện FV:

• Số điện thoại: (028) 35 11 33 33
• Website: https://www.fvhospital.com/vi/
• Địa chỉ Bệnh viện FV: 6 Nguyễn Lương Bằng, Phường Tân Mỹ, Tp. HCM, Việt Nam