Són tiểu sau sinh là gì? Mẹo chữa són tiểu sau sinh nhanh khỏi

Són tiểu sau sinh không chỉ là tình trạng gây khó chịu mà còn là vấn đề sức khỏe ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của nhiều phụ nữ sau khi vượt cạn. Đây là hậu quả của sự thay đổi sinh lý trong quá trình mang thai, sinh nở, khiến khả năng kiểm soát bàng quang bị suy giảm. Không ít mẹ bỉm âm thầm chịu đựng vì ngại chia sẻ hoặc nghĩ rằng đây là “chuyện bình thường” rồi sẽ tự hết. Tuy nhiên, nếu không được nhận diện và xử lý đúng cách, tình trạng són tiểu sau sinh có thể kéo dài, gây nhiều nên hệ lụy. Vậy nguyên nhân són tiểu sau sinh là gì và giải pháp nào giúp mẹ nhanh chóng lấy lại sự tự tin?

1. Són tiểu sau sinh là gì? 

Són tiểu sau sinh là tình trạng nước tiểu thoát ra ngoài không kiểm soát khi ho, hắt hơi, cười lớn hoặc vận động mạnh. Mặc dù không đe dọa tính mạng, nhưng nếu kéo dài, tình trạng này có thể gây viêm nhiễm đường tiết niệu, đường sinh dục và khiến người bệnh mất tự tin trong sinh hoạt thường ngày.

Sau khi “vượt cạn”, không ít mẹ bỉm bất ngờ nhận ra mình gặp phải tình trạng són tiểu sau sinh, những giọt nước tiểu rò rỉ vô thức làm gián đoạn niềm vui trọn vẹn bên con. Đây không phải hiện tượng “tự nhiên rồi sẽ hết”, mà là tín hiệu cảnh báo cơ thể đang cần được phục hồi và chăm sóc đúng cách, ngay cả khi mẹ mới chỉ vừa ôm con vào lòng.

Các loại són tiểu sau sinh

• Són tiểu do áp lực: nước tiểu rò rỉ khi ho, hắt hơi, cười to hoặc nhấc đồ nặng, phản ánh sự suy yếu của cơ sàn chậu sau sinh.
• Són tiểu do bàng quang tăng hoạt: cảm giác buồn tiểu đến rất nhanh, gần như không kiểm soát được.
• Són tiểu hỗn hợp: những lúc gặp áp lực đồng thời với chứng mót tiểu đột ngột.

Triệu chứng dễ nhận biết

• Rò rỉ nước tiểu khi có tác động nhẹ đến vùng bụng dưới.
• Cảm xúc bất ngờ: buồn tiểu không báo trước, đi tiểu nhiều lần trong ngày hoặc ngay trong đêm.
• Quần lót ẩm ướt liên tục, gây tâm lý lo lắng, bất an.

Són tiểu sau sinh không chỉ là vấn đề về thể chất mà còn ảnh hưởng đến chất lượng sống và tâm lý người mẹ (đặc biệt nếu đi kèm với dấu hiệu trầm cảm sau sinh). Nhận diện sớm, kết hợp chế độ sinh hoạt và tập luyện phù hợp sẽ là bước đầu đảm bảo giai đoạn hậu sản trở nên nhẹ nhàng, để hành trình làm mẹ thêm mạnh khỏe và tự tin.

2. Lý do mẹ sau sinh thường bị són tiểu

Ngay cả những bà mẹ đã chuẩn bị đầy đủ kiến thức, lại được chăm sóc hậu sản chất lượng cao, vẫn có thể đối diện với són tiểu sau sinh một cách âm thầm, nhưng không thể bỏ qua. Sự suy giảm kiểm soát tiểu tiện thường bắt nguồn từ những thay đổi sinh lý sau sinh, kết hợp với những áp lực riêng biệt mà cơ thể mẹ trải qua.

2.1 Suy yếu cơ sàn chậu 

Trong hành trình mang thai và chuyển dạ, nhóm cơ sàn chậu chịu áp lực lớn, chúng mất độ đàn hồi, thậm chí bị tổn thương khi sinh thường hoặc sinh khó. Vòng nâng đỡ bàng quang và niệu đạo dần yếu đi, sẽ dẫn đến tình trạng rò rỉ nước tiểu khi ho, hắt hơi hoặc vận động mạnh, đây là điểm khởi đầu cho sự xuất hiện của tình trạng són tiểu sau sinh.

2.2 Tổn thương thần kinh và điều hòa hormone

Không chỉ cơ, dây thần kinh vùng chậu có thể bị tổn thương khi sản phụ bị rạch tầng sinh môn hoặc áp lực lâu từ thai nhi có trọng lượng lớn. Thêm nữa, sau sinh, hormone tác động tới cơ và dây chằng cũng tạo nên khó khăn trong việc kiểm soát bàng quang.

2.3 Yếu tố rủi ro khác

Phụ nữ sinh nhiều lần, sinh con to, hoặc gặp hiện tượng ho kéo dài, táo bón, béo phì đều làm tăng áp lực lên bàng quang. Đặc biệt, nếu yếu tố này kéo dài mà không điều chỉnh, tình trạng són tiểu sau sinh sẽ ngày càng rõ ràng hơn.

Bác sĩ Niệu khoa Nguyễn Văn Nhàn (Bệnh viện FV) cho biết: “Có khoảng 10 – 20% phụ nữ trong cộng đồng mắc chứng són tiểu, trong đó tỷ lệ cao rơi vào nhóm phụ nữ sau sinh và phụ nữ từ 40 tuổi trở lên”. Nguyên nhân là vùng tầng sinh môn dễ bị tổn thương trong quá trình mang thai, hoặc chịu tác động từ sự thay đổi nội tiết tố giai đoạn mãn kinh. Khi các mô và cơ vùng niệu – sinh dục trở nên mềm yếu hoặc nhão, khả năng kiểm soát tiểu tiện bị suy giảm. Ngoài ra, những phụ nữ trẻ phải làm việc căng thẳng, tập luyện thể thao cường độ cao hoặc thiếu nghỉ ngơi sau thai kỳ cũng thuộc nhóm dễ mắc tình trạng này.

Các nguyên nhân són tiểu đều xoay quanh hai trục chính: cơ học (cơ sàn chậu – thần kinh) và sinh lý – hoán đổi hormone. Hiểu rõ điều này sẽ giúp mẹ chủ động hơn trong quá trình áp dụng phương pháp phù hợp như vật lý trị liệu để nhanh chóng tái lập kiểm soát tiểu tiện, cải thiện chất lượng sống sau sinh.

3. Són tiểu sau sinh khi nào hết? Mẹo chữa són tiểu sau sinh hiệu quả nhanh chóng

Phần lớn các mẹ bị són tiểu sau sinh thường cảm thấy nhẹ nhõm hơn chỉ sau vài tuần, đó là nhờ cơ thể có khả năng tự phục hồi, lại được hỗ trợ bài bản bằng phương pháp trị liệu chuyên nghiệp. Nhưng nếu để kéo dài, tình trạng này có thể khiến tâm lý suy giảm, đặc biệt nếu đi kèm với các vấn đề hậu sản như trầm cảm sau sinh. 

3.1 Thời gian phục hồi trung bình 

Theo các nghiên cứu lâm sàng, khoảng một phần ba phụ nữ sau sinh gặp tình trạng són tiểu, nhưng đa số đều được cải thiện rõ rệt trong 6-8 tuần đầu tiên. Khoảng 60 % phục hồi tốt trong 2 tháng. Tuy nhiên có trường hợp triệu chứng tiếp diễn kéo dài tới vài tháng hoặc thậm chí cả năm.

3.2 Mẹo thực hành tại nhà khi bị són tiểu sau sinh

• Luyện cơ sàn chậu (tập Kegel) theo phác đồ cá thể hóa. Bắt đầu với co siết ngắn, tăng dần thời gian giữ, phối hợp nhịp thở. Kỹ thuật đúng giúp giảm rò rỉ khi tăng áp lực ổ bụng. 
• Tập “huấn luyện bàng quang” theo khung giờ, giãn dần khoảng cách giữa các lần đi tiểu, tránh nhịn tiểu quá lâu.
• Tối ưu dinh dưỡng cho mẹ sau sinh. Uống đủ nước, ưu tiên chất xơ, đạm chất lượng, hạn chế caffeine để giảm kích thích bàng quang và ngừa táo bón làm nặng rò rỉ. Với sản phụ mổ lấy thai, câu hỏi sau sinh mổ nên ăn gì có thể trả lời ngắn gọn như: bữa ăn giàu đạm, kẽm, vitamin C và chất xơ hòa tan để lành tổn thương, kiểm soát cân nặng và nhu động ruột ổn định. 

Xem ngay các bài tập phục hồi chức năng sau sinh:

3.3 Điều trị y khoa tại FV chữa dứt điểm tình trạng són tiểu sau sinh

Khi các biện pháp đơn giản không mang lại chuyển biến tốt, đó là lúc FV trở thành điểm đến đáng tin cậy cho mẹ bỉm. Các bác sĩ Khoa sản FV – Thomson có thể chỉ định liệu trình kích hoạt cơ sàn chậu không xâm lấn bằng hệ thống QRS PelviCenter nhằm tăng sức mạnh nhóm cơ nâng đỡ và cải thiện kiểm soát tiểu tiện. Đây là lựa chọn thân thiện cho sản phụ, người lớn tuổi hoặc người có bàng quang tăng hoạt. 

Bên cạnh đó, chuyên gia niệu động lực học tại FV sẽ đánh giá chính xác kiểu rối loạn, từ đó phối hợp vật lý trị liệu, điều trị nội khoa hoặc các thủ thuật phù hợp khi cần, giúp rút ngắn thời gian hồi phục cho sản phụ bị són tiểu sau sinh. 

4. Chăm sóc tại nhà và hỗ trợ sau sinh từ FV

Nhiều mẹ cần hướng dẫn bài bản về cách chăm sóc vết mổ sau sinh, thay băng, theo dõi dấu hiệu nhiễm trùng, khắc phục tình trạng són tiểu sau sinh và tập vận động an toàn ngay tại nhà. Dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại nhà của FV cung cấp điều dưỡng viên đến tận nhà sau xuất viện, thay băng vết thương, hướng dẫn tập phục hồi và hỗ trợ dùng thuốc, phù hợp cho sản phụ bận chăm bé hoặc di chuyển khó khăn. Điều này giúp duy trì đều đặn chương trình phục hồi sàn chậu, đồng thời giải đáp thực tế những câu hỏi như sau sinh mổ nên ăn gì hay lựa chọn bài tập phù hợp trong những ngày đầu chăm con. 

Nếu biết cách luyện cơ đúng, tối ưu dinh dưỡng cho mẹ sau sinh và chủ động tiếp cận các gói phục hồi của FV, phần lớn tình trạng són tiểu sau sinh đều có thể kiểm soát tốt, giảm hẳn tình trạng rò rỉ trong sinh hoạt hằng ngày. Khi triệu chứng kéo dài hoặc ảnh hưởng chất lượng sống, thăm khám chuyên khoa sớm giúp định danh cơ chế và lựa chọn can thiệp hiệu quả, từ vật lý trị liệu cho đến các giải pháp hỗ trợ như QRS PelviCenter. 

Đừng để són tiểu sau sinh khiến niềm vui làm mẹ bị gián đoạn. Hãy đến Khoa Sản FV – Thomson để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị bởi đội ngũ bác sĩ đầu ngành, cùng hệ thống vật lý trị liệu sau sinh hiện đại QRS®-PelviCenter. Liên hệ ngay (028) 35 11 33 33 để được tư vấn chi tiết hoặc đăng ký gói chăm sóc mẹ và bé tại nhà, giúp bạn phục hồi nhanh chóng, tự tin tận hưởng trọn vẹn hành trình làm mẹ.

Thông tin Bệnh viện FV:

• Số điện thoại: (028) 35 11 33 33
• Website: https://www.fvhospital.com/vi/
• Địa chỉ Bệnh viện FV: 6 Nguyễn Lương Bằng, Phường Tân Mỹ, Tp. HCM, Việt Nam