Biểu hiện của viêm tai giữa: Những điều ít ai biết!

Biểu hiện của viêm tai giữa không chỉ dừng lại ở đau tai hay chảy dịch mà còn có nhiều dấu hiệu ít ai ngờ tới, dễ bị bỏ sót. Nếu không nhận biết kịp thời, viêm tai giữa có thể gây mất thính lực, ảnh hưởng đến chất lượng sống và sức khỏe tổng thể. Hiểu rõ các triệu chứng của bệnh viêm tai giữa là chìa khóa để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.

1. Vì sao cần hiểu rõ các biểu hiện ít được biết đến của viêm tai giữa?

Viêm tai giữa là một bệnh lý phổ biến về tai mũi họng, những biểu hiện của viêm tai giữa không chỉ giới hạn trong các triệu chứng thông thường như đau tai hay chảy dịch tai. Rất nhiều trường hợp được phát hiện muộn do bỏ qua các biểu hiện không điển hình. Hiểu rõ những biểu hiện viêm tai giữa giúp chẩn đoán sớm, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

1.1. Viêm tai giữa là gì?

Viêm tai giữa là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở tai giữa (khu vực phía sau màng nhĩ), thường do vi khuẩn hoặc virus gây ra. Bệnh này phổ biến ở trẻ em, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến người lớn. Viêm tai giữa được phân loại thành ba dạng chính:

• Viêm tai giữa cấp tính: Là tình trạng nhiễm trùng đột ngột ở tai giữa, thường xảy ra sau các đợt nhiễm trùng đường hô hấp trên. Triệu chứng bao gồm đau tai dữ dội, sốt, và có thể chảy dịch từ tai nếu màng nhĩ bị thủng. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm xương chũm hoặc viêm màng não. 
• Viêm tai giữa thanh dịch: Là tình trạng tích tụ dịch trong tai giữa mà không có dấu hiệu nhiễm trùng cấp tính. Người bệnh có thể cảm thấy đầy tai, giảm thính lực, nhưng thường không đau. Tình trạng này có thể kéo dài và gây ảnh hưởng đến khả năng nghe nếu không được điều trị đúng cách. 
• Viêm tai giữa mạn tính: Xảy ra khi viêm tai giữa kéo dài hoặc tái phát nhiều lần, dẫn đến tổn thương vĩnh viễn ở tai giữa và màng nhĩ. Triệu chứng bao gồm chảy mủ liên tục từ tai, giảm thính lực, và có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị thích hợp. 

Việc nhận biết sớm và điều trị kịp thời viêm tai giữa là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng và bảo vệ sức khỏe thính giác. Nếu bạn hoặc người thân có các triệu chứng nghi ngờ viêm tai giữa, nên đến cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị phù hợp.

1.2. Tại sao viêm tai giữa thường bị chẩn đoán muộn?

Bệnh viêm tai giữa thường không được nhận biết sớm với nhiều lý do như:

• Các triệu chứng đôi khi rất mơ hồ.
• Bệnh nhân hoặc người thân không nhận biết các dấu hiệu đầu tiên.
• Dễ nhầm lẫn với các bệnh khác như viêm xoang hay rối loạn tiền đình.

1.3. Hậu quả của việc phát hiện muộn các biểu hiện của viêm tai giữa

Khi phát hiện muộn các biểu hiện của viêm tai giữa có thể gây ra một số hậu quả sau:

• Mất thính lực, nhất là ở trẻ nhỏ.
• Biến chứng nguy hiểm, bao gồm viêm màng não, viêm xương chũm.
• Ảnh hưởng chất lượng cuộc sống, gây đau đầu kéo dài.

2. Các biểu hiện của viêm tai giữa mà ai cũng biết

Những biểu hiện của viêm tai giữa điển hình thường dễ nhận diện, giúp người bệnh sớm phát hiện và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, nếu chủ quan bỏ qua, tình trạng này có thể tiến triển nghiêm trọng, gây ảnh hưởng lớn đến thính lực và sức khỏe tổng thể.

2.1. Đau tai

Đau tai là một trong những biểu hiện của viêm tai giữa phổ biến nhất. Cảm giác đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, thường xuất hiện ở một bên tai. Trong viêm tai giữa cấp tính, cơn đau có xu hướng tăng lên vào ban đêm do áp lực dịch viêm tích tụ trong tai giữa. Đối với viêm tai giữa mạn tính, mức độ đau có thể nhẹ hơn nhưng kéo dài dai dẳng.

2.2. Sốt

Sốt là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi nhiễm trùng, và trong bệnh viêm tai giữa, sốt thường đi kèm với các triệu chứng khác như đau tai và khó chịu toàn thân. Ở trẻ nhỏ, sốt có thể khiến bé quấy khóc, biếng ăn. Nếu sốt cao trên 39°C kéo dài hoặc không đáp ứng với thuốc hạ sốt, cần xem xét nguy cơ biến chứng.

2.3. Ù tai và giảm thính lực

Ù tai và giảm thính lực là dấu hiệu cho thấy viêm nhiễm đã ảnh hưởng đến hệ thống thính giác. Khi dịch viêm tích tụ trong tai giữa, âm thanh không thể truyền đến tai trong một cách hiệu quả, dẫn đến tình trạng nghe kém. Nếu không được can thiệp sớm, viêm tai giữa kéo dài có thể gây tổn thương vĩnh viễn đến thính lực.

2.4. Chảy dịch tai

Chảy dịch tai là một trong những biểu hiện viêm tai giữa quan trọng giúp phân biệt các thể bệnh. Dịch có thể trong suốt, vàng nhạt hoặc có mủ tùy theo mức độ viêm nhiễm. Dịch tai có mùi hôi hoặc lẫn máu là dấu hiệu cảnh báo biến chứng nguy hiểm.

3. Những biểu hiện của viêm tai giữa ít ai biết đến

Bên cạnh các triệu chứng điển hình, biểu hiện của viêm tai giữa còn bao gồm nhiều dấu hiệu ít được nhận diện, khiến bệnh dễ bị chẩn đoán muộn. Những biểu hiện này có thể ảnh hưởng đến thần kinh, tiêu hóa và cả tâm lý người bệnh.

3.1. Triệu chứng thần kinh: Viêm tai giữa không chỉ ảnh hưởng đến tai

• Chóng mặt, mất thăng bằng: Viêm tai giữa có thể ảnh hưởng đến hệ thống tiền đình nằm trong tai trong, gây chóng mặt, mất thăng bằng. Người bệnh có cảm giác chao đảo khi đứng lên, di chuyển hoặc thay đổi tư thế.
• Đau đầu kéo dài: Áp lực từ dịch viêm trong tai giữa có thể lan rộng, gây đau đầu kéo dài, đặc biệt ở vùng thái dương. Nếu viêm lan sang màng não, cơn đau đầu sẽ trở nên nghiêm trọng, kèm theo buồn nôn và cứng cổ.
• Rối loạn giấc ngủ: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên quan giữa viêm tai giữa và rối loạn giấc ngủ. Cơn đau âm ỉ, ù tai và cảm giác khó chịu khiến người bệnh khó ngủ hoặc ngủ không sâu giấc.

3.2. Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa: Một góc nhìn ít ai nghĩ tới

• Buồn nôn, nôn: Viêm tai giữa có thể kích thích dây thần kinh tiền đình ốc tai (dây thần kinh số VIII), gây cảm giác buồn nôn, nôn ói, đặc biệt khi thay đổi tư thế đột ngột.
• Biếng ăn, rối loạn tiêu hóa: Nhiễm trùng kéo dài làm suy giảm miễn dịch, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Trẻ bị viêm tai giữa có thể biếng ăn, chậm tăng cân do cảm giác khó chịu khi nuốt.

3.3. Ảnh hưởng đến tâm lý và hành vi, đặc biệt ở trẻ nhỏ

• Trẻ hay quấy khóc vô cớ, khó chịu: Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, biểu hiện viêm tai giữa có thể chỉ là quấy khóc kéo dài mà không rõ nguyên nhân. Đây là dấu hiệu dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác, dẫn đến chậm trễ trong điều trị.
• Chậm nói, suy giảm phát triển ngôn ngữ: Nghe kém do viêm tai giữa ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng học nói của trẻ. Nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ bị viêm tai giữa tái phát thường có nguy cơ chậm nói và gặp khó khăn trong phát âm.
• Rối loạn chú ý và học tập: Suy giảm thính lực do bệnh viêm tai giữa có thể làm trẻ khó tập trung trong lớp học, ảnh hưởng đến quá trình tiếp thu kiến thức. Trẻ dễ mất tập trung, lơ đễnh và có thể bị chẩn đoán nhầm thành rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD).

4. Vì sao những triệu chứng viêm tai giữa thường bị bỏ qua?

4.1 Thiếu nhận thức về biểu hiện của viêm tai giữa

Một trong những lý do khiến biểu hiện viêm tai giữa dễ bị bỏ qua là do sự thiếu nhận thức của bệnh nhân và người thân. Đa phần mọi người chỉ chú ý đến những triệu chứng rõ ràng như đau tai, chảy dịch tai mà không nhận ra rằng viêm tai giữa có thể biểu hiện dưới nhiều dạng khác nhau. Đặc biệt, trẻ nhỏ chưa thể diễn đạt chính xác cảm giác khó chịu, khiến cha mẹ dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác.

4.2 Viêm tai giữa dễ bị nhầm lẫn với bệnh lý khác

Các biểu hiện của viêm tai giữa như chóng mặt, đau đầu, mất thăng bằng có thể khiến bệnh nhân lầm tưởng với rối loạn tiền đình, đau nửa đầu hoặc viêm xoang. Việc chẩn đoán nhầm không chỉ làm chậm trễ quá trình điều trị mà còn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Đặc biệt, bệnh viêm tai giữa ở thể tiết dịch không có triệu chứng đau rõ rệt, khiến bệnh nhân chủ quan và không tìm đến sự can thiệp y khoa kịp thời.

4.3 Thói quen tự điều trị sai cách

Việc tự ý sử dụng thuốc giảm đau hoặc kháng sinh không kê đơn là một trong những nguyên nhân làm trầm trọng hơn tình trạng viêm tai giữa. Nhiều người có xu hướng bỏ qua các biểu hiện của viêm tai giữa, chỉ dùng thuốc giảm đau mà không điều trị nguyên nhân gốc rễ. Điều này không chỉ kéo dài thời gian bệnh mà còn dẫn đến tình trạng kháng kháng sinh, gây khó khăn trong điều trị.

4.4 Bác sĩ không chuyên khoa dễ bỏ sót chẩn đoán

Với các triệu chứng không điển hình, bệnh nhân thường tìm đến bác sĩ chuyên khoa nội tổng quát hoặc thần kinh trước khi đến gặp bác sĩ tai mũi họng. Điều này khiến quá trình phát hiện biểu hiện viêm tai giữa bị chậm trễ, dẫn đến nguy cơ bệnh tiến triển thành dạng mạn tính hoặc có biến chứng nguy hiểm.

5. Giải pháp: Cách phát hiện sớm và điều trị viêm tai giữa đúng cách

5.1. Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Bệnh nhân nên tìm đến bác sĩ chuyên khoa khi xuất hiện các biểu hiện viêm tai giữa kéo dài hơn 48 giờ hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng như sốt cao, chóng mặt, buồn nôn, hoặc mất thính lực đột ngột. 

Đặc biệt, trẻ em dưới 2 tuổi khi có triệu chứng quấy khóc, kéo tai liên tục hoặc giảm phản ứng với âm thanh cần được thăm khám sớm để tránh biến chứng.

5.2. Các phương pháp chẩn đoán hiện đại

Hiện nay, y học có nhiều phương pháp tiên tiến giúp phát hiện bệnh viêm tai giữa một cách chính xác. Các kỹ thuật phổ biến bao gồm:

• Nội soi tai: Giúp quan sát trực tiếp tình trạng nhiễm trùng và dịch trong tai giữa.
• Đo nhĩ lượng: Đánh giá khả năng dẫn truyền âm thanh qua màng nhĩ, hỗ trợ chẩn đoán viêm tai giữa tiết dịch.
• Chụp CT, MRI: Áp dụng trong các trường hợp nghi ngờ biến chứng nội sọ.

Việc áp dụng các phương pháp này giúp xác định chính xác tình trạng bệnh, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

5.3. Vai trò của việc khám sức khỏe định kỳ tại Bệnh viện FV

Khám sức khỏe định kỳ đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm biểu hiện của viêm tai giữa, đặc biệt ở nhóm bệnh nhân có nguy cơ cao như trẻ nhỏ và người lớn bị viêm xoang mạn tính. 

Bệnh viện FV sở hữu hệ thống thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ bác sĩ tai mũi họng giàu kinh nghiệm, giúp tầm soát và điều trị hiệu quả bệnh viêm tai giữa. Việc kiểm tra định kỳ không chỉ giúp phát hiện bệnh sớm mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Tại Bệnh viện FV, các bác sĩ còn có cơ hội tiếp cận những máy móc, tiến bộ công nghệ mới, điều này hỗ trợ rất tốt cho quá trình điều trị. “Trang thiết bị rất quan trọng trong điều trị. Ví dụ, nếu sở hữu dàn nội soi mổ hốc trong mũi, ê-kíp có thể thực hiện các ca mổ xâm lấn tối thiểu, nhờ vậy người bệnh ít đau, nhanh hồi phục hơn. Việc được đáp ứng nhu cầu về công nghệ, thiết bị tân tiến một cách nhanh chóng, kịp thời hỗ trợ đội ngũ y bác sĩ rất nhiều trong việc áp dụng những phương án điều trị tiên tiến và hiệu quả cao cho bệnh nhân”, chia sẻ của TS.BS. Võ Công Minh – Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện FV

Ngoài ra, Bác sĩ Minh còn nhấn mạnh thêm: “Tại Việt Nam – đặc biệt là những thành phố lớn nhiều khói bụi, tình trạng viêm nhiễm đường hô hấp và bệnh tai mũi họng khá phổ biến. Dù các triệu chứng tai mũi họng tương đối ít nghiêm trọng, song không thể loại trừ khả năng đó là dấu hiệu sớm của những bệnh nguy hiểm, chẳng hạn như khàn tiếng có thể là cảnh báo của ung thư thanh quản. Do đó, cách tốt nhất vẫn là giữ lối sống lành mạnh, thăm khám và tầm soát định kỳ”.

6. Kết luận: Hành động ngay để bảo vệ sức khỏe thính giác

Bệnh viêm tai giữa không chỉ gây ảnh hưởng đến chức năng nghe mà còn có thể kéo theo nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Nhận biết sớm các biểu hiện của viêm tai giữa, bao gồm cả những triệu chứng ít điển hình, sẽ giúp bệnh nhân chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe tai mũi họng.

Theo các chuyên gia tại Bệnh viện FV, điều quan trọng nhất là không chủ quan trước bất kỳ dấu hiệu nào của biểu hiện viêm tai giữa. Bệnh nhân cần thăm khám định kỳ và tuân thủ hướng dẫn điều trị từ bác sĩ chuyên khoa để kiểm soát bệnh một cách hiệu quả và toàn diện. Đừng để những dấu hiệu tưởng chừng nhỏ bé trở thành nguy cơ lớn đối với sức khỏe thính giác của bạn! Hãy đến Bệnh viện FV để được chẩn đoán và điều trị ngay khi có các biểu hiện của viêm tai giữa.

Thông tin Bệnh viện FV:

• Số điện thoại: (028) 35 11 33 33
• Website: https://www.fvhospital.com/vi/

Địa chỉ Bệnh viện FV: 6 Nguyễn Lương Bằng, Nam Sài Gòn (Phú Mỹ Hưng), Q7, Tp HCM