Các bệnh về mắt của người già: Phòng ngừa sớm để giảm nguy cơ!

Khi tuổi tác các càng cao, đôi mắt dễ bị tổn thương bởi một số yếu tố khác nhau. Các bệnh về mắt ở người già thường tiến triển âm thầm và gây mất thị lực nếu không được phát hiện kịp thời. Thực hiện các biện pháp phòng ngừa đúng đắn giúp phát hiện sớm và giảm các nguy cơ biến chứng. Cùng tìm hiểu nội dung chi tiết hơn qua bài chia sẻ dưới đây.

1. Lão hóa và sự suy giảm thị lực ở người cao tuổi

Lão hóa là một quá trình tất yếu của cơ thể, ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan – trong đó có đôi mắt. Khi tuổi tác tăng lên, đặc biệt là ở người cao tuổi, thị lực có xu hướng suy giảm do các thay đổi sinh lý trong cấu trúc và chức năng của mắt. Tình trạng này nếu không được theo dõi và xử lý kịp thời có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống.

• Tuổi tác và ảnh hưởng đến thị giác

Sau độ tuổi 50, tốc độ lão hóa của mắt diễn ra nhanh chóng hơn, làm suy giảm khả năng nhìn rõ, thích nghi với ánh sáng cũng như phân biệt màu sắc. Đây cũng là giai đoạn dễ phát sinh các bệnh về mắt của người già như đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng hay tăng nhãn áp. Những vấn đề này không chỉ cản trở sinh hoạt hằng ngày mà còn tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến mất thị lực nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Theo thống kê, hơn 80% người trên 60 tuổi mắc ít nhất một bệnh lý liên quan đến mắt. Việc chủ động theo dõi, tầm soát và điều trị sớm đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế biến chứng và duy trì thị lực ổn định.

1.2. Tại sao cần phòng ngừa sớm các bệnh về mắt của người già?

Phòng ngừa sớm các bệnh lý về mắt ở người cao tuổi không chỉ giúp bảo vệ thị lực mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống. Khi thị lực suy giảm, người lớn tuổi dễ gặp khó khăn trong sinh hoạt, giảm khả năng tự chăm sóc bản thân và tăng nguy cơ té ngã, chấn thương. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.

Việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời giúp kiểm soát tiến triển của bệnh, ngăn ngừa các tổn thương không thể hồi phục và hạn chế nguy cơ mù lòa. Chính vì vậy, duy trì thói quen kiểm tra mắt định kỳ và thực hiện các biện pháp chăm sóc thị lực phù hợp là điều cần thiết trong quá trình chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi.

2. Các bệnh về mắt của người già phổ biến nhất 

Các bệnh về mắt của người già thường gặp là đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng, tăng nhãn áp, võng mạc tiểu đường, khô mắt mạn tính… Những tình trạng bệnh này gây mờ mắt, suy giảm thị lực đáng kể và dẫn đến mù lòa vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời. 

2.1. Đục thủy tinh thể – Nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa có thể điều trị được

Đục thủy tinh thể là một trong những bệnh lý phổ biến nhất ở người cao tuổi và cũng là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa có thể điều trị được. Bệnh tiến triển âm thầm theo thời gian và gây suy giảm thị lực rõ rệt nếu không được phát hiện sớm.

• Triệu chứng: Người mắc đục thủy tinh thể thường có cảm giác nhìn mờ như có “màng sương” che phủ phía trước mắt, đặc biệt trong điều kiện ánh sáng mạnh hoặc khi nhìn vào ban đêm. Màu sắc của vật thể cũng trở nên nhạt dần, thiếu sắc nét và độ tương phản kém.
• Nguyên nhân: Tình trạng này xảy ra khi protein trong thủy tinh thể bị kết tụ theo thời gian, làm mất đi độ trong suốt tự nhiên của thủy tinh thể. Quá trình này thường liên quan đến sự lão hóa, nhưng cũng có thể bị thúc đẩy bởi các yếu tố như tia cực tím, bệnh lý toàn thân (như tiểu đường), hay sử dụng thuốc kéo dài.
• Điều trị: Hiện nay, phương pháp điều trị đục thủy tinh thể hiệu quả và phổ biến nhất là phẫu thuật Phaco – một kỹ thuật hiện đại giúp thay thế thủy tinh thể bị đục bằng thủy tinh thể nhân tạo. Thị lực sau phẫu thuật thường được phục hồi nhanh chóng, mang lại sự cải thiện rõ rệt cho người bệnh. Việc thăm khám mắt định kỳ tại các cơ sở y tế uy tín như Bệnh viện FV đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm các bệnh về mắt của người già và có biện pháp can thiệp kịp thời, từ đó hạn chế tối đa nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn. 

2.2. Thoái hóa điểm vàng tuổi già (AMD) – Mất thị lực trung tâm nguy hiểm

Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (Age-related Macular Degeneration – AMD) là một trong những bệnh lý võng mạc phổ biến và nguy hiểm ở người cao tuổi. Bệnh gây tổn thương vùng điểm vàng – khu vực trung tâm của võng mạc chịu trách nhiệm cho tầm nhìn sắc nét. Nếu không được điều trị kịp thời, AMD có thể dẫn đến mất thị lực trung tâm vĩnh viễn.

• Triệu chứng: Người mắc AMD thường gặp khó khăn trong việc nhận diện khuôn mặt, ngay cả ở khoảng cách gần. Khi đọc sách, văn bản hoặc nhìn chi tiết, chữ có thể bị méo mó, nhòe hoặc biến dạng. Tầm nhìn trung tâm dần dần bị mất, trong khi thị lực ngoại vi vẫn được duy trì, gây cản trở lớn đến sinh hoạt hằng ngày.
• Nguyên nhân: AMD chủ yếu khởi phát do quá trình thoái hóa tự nhiên của võng mạc theo tuổi tác, dẫn đến tổn thương điểm vàng. Một số yếu tố nguy cơ khác như di truyền, hút thuốc lá, chế độ ăn uống thiếu dưỡng chất, hoặc tiếp xúc thường xuyên với ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử cũng góp phần đẩy nhanh tiến trình thoái hóa.
• Phòng ngừa và điều trị: Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa các bệnh về mắt của người già, bảo vệ điểm vàng và làm chậm tiến triển của bệnh. Nên bổ sung các thực phẩm giàu lutein và zeaxanthin – như cá hồi, trứng, rau xanh đậm – kết hợp với việc hạn chế tiếp xúc ánh sáng xanh. Trong những trường hợp AMD thể ướt có tiến triển, bác sĩ có thể chỉ định tiêm thuốc kháng tân mạch (Anti-VEGF) nhằm ngăn chặn sự phát triển của các mạch máu bất thường dưới võng mạc.

2.3. Bệnh tăng nhãn áp (Glaucoma) – “Kẻ trộm thị giác” thầm lặng

Bệnh tăng nhãn áp ở người lớn tuổi khá nguy hiểm, nó có thể gây mất thị lực vĩnh viễn nếu không được phát hiện và có biện pháp kịp thời điều trị.

• Triệu chứng: Người bệnh dần mất khả năng nhìn rõ các vật ở vùng ngoại vi, tầm nhìn bị thu hẹp. Tình trạng mắt đau nhức, đặc biệt là khi áp lực nội nhãn tăng cao. Khi nhìn vào nguồn sáng hay đèn, người bệnh chỉ có thể thấy quầng sáng quanh đèn. 
• Nguyên nhân: Áp lực nội nhãn tăng cao gây tổn thương dây thần kinh thị giác. Vì thế, làm suy giảm khả năng truyền tín hiệu các hình ảnh lên não. 
• Điều trị: Đối với bệnh tăng nhãn áp, các bác sĩ thường kê đơn thuốc nhỏ mắt hạ nhãn áp để bảo vệ dây thần kinh thị giác. Trong trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để kiểm soát tình trạng bệnh. Thực hiện thăm khám mắt định kỳ tại Bệnh viện FV giúp theo dõi, điều chỉnh và kiểm soát áp lực nội nhãn hiệu quả hơn.  

2.4. Bệnh võng mạc tiểu đường – Nguy cơ mù lòa ở bệnh nhân tiểu đường

Bệnh võng mạc tiểu đường cũng là một trong số các bệnh về mắt của người già làm suy giảm thị lực, có thể dẫn đến mù lòa nếu không được điều trị kịp thời:

• Triệu chứng: Người bệnh sẽ cảm thấy tầm nhìn bị mờ dần, xuất hiện các đốm đen hoặc vùng mờ do tổn thương mao mạch võng mạc. Nếu chuyển biến nặng có thể dẫn đến biến chứng xuất huyết võng mạc. 
• Nguyên nhân: Bệnh tiểu đường gây tổn thương các mao mạch nhỏ trong võng mạc, làm suy giảm khả năng cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho mắt. Lâu dần, mạch máu có thể bị rò rỉ hoặc tắc nghẽn, dẫn đến phù hoàng điểm, mất thị lực. 
• Phòng ngừa và điều trị: Cần kiểm soát tốt đường huyết thông qua chế độ ăn uống, tập luyện và sử dụng thuốc giảm các nguy cơ tổn thương võng mạc. Đồng thời, thực hiện thăm khám mắt định kỳ để phát hiện sớm các biến chứng. Tùy vào tình trạng bệnh, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng laser quang đông để ngăn chặn tổn thương mạch máu hay tiêm thuốc Anti-VEGF để ức chế sự phát triển của mạch máu. Ở một số trường hợp sẽ cần phải phẫu thuật nếu chuyển biến của bệnh trở nên nghiêm trọng. 

2.5. Khô mắt mạn tính – Giảm chất lượng nước mắt theo tuổi

Khô mắt mạn tính cũng thuộc nhóm các bệnh về mắt của người già thường gặp, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt cuộc sống một cách đáng kể:

• Triệu chứng: Mắt thường xuyên có cảm giác cộm xốn, kèm theo triệu chứng rát và khó chịu. Một số người bệnh còn gặp tình trạng chảy nước mắt liên tục do phản ứng của mắt khi bị khô. 
• Nguyên nhân: Khi lớn tuổi, tuyến lệ giảm sản xuất nước mắt, khiến cho mắt không được bôi trơn đầy đủ. Vì thế, dẫn đến hiện tượng khô mắt, kích ứng và dễ tổn thương. 
• Cách khắc phục: Sử dụng nước mắt nhân tạo không chứa chất bảo quản giúp giữ ẩm và giảm khó chịu hiệu quả. Đồng thời, hãy bổ sung  Omega-3 từ cá béo, giúp cải thiện chất lượng nước mắt, giảm tình trạng khô mắt. 

2.6 Lão thị – Sự suy giảm thị lực gần do lão hóa

Lão thị (Presbyopia) là tình trạng suy giảm khả năng nhìn gần, đây cũng là một trong các bệnh về mắt của người già thường bắt đầu xuất hiện sau tuổi 40 và tiến triển dần theo thời gian. Nguyên nhân chính là do thủy tinh thể trong mắt mất dần tính đàn hồi, khiến mắt khó điều chỉnh tiêu cự để nhìn rõ các vật ở gần. Đây là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa và ảnh hưởng đến hầu hết mọi người khi có tuổi .

• Triệu chứng thường gặp: Khó khăn khi đọc sách, xem điện thoại hoặc thực hiện các công việc đòi hỏi nhìn gần. Người bệnh phải giữ sách hoặc vật ở khoảng cách xa hơn mới có thể nhìn rõ. Xuất hiện tình trạng mỏi mắt, đau đầu sau khi làm việc gần trong thời gian dài.
• Phương pháp điều trị: Hiện nay, tuy chưa có cách nào ngăn chặn hoàn toàn tình trạng lão thị, nhưng người bệnh hoàn toàn có thể cải thiện thị lực thông qua nhiều phương pháp khác nhau, tùy theo mức độ suy giảm và nhu cầu cá nhân. Với những người chỉ gặp khó khăn khi nhìn gần, việc sử dụng kính đọc sách là giải pháp đơn giản và hiệu quả. Trong khi đó, những người vừa bị lão thị, vừa có thêm tật khúc xạ như cận hoặc viễn thị có thể lựa chọn kính hai tròng hoặc đa tròng để đảm bảo tầm nhìn linh hoạt ở nhiều khoảng cách. Đối với những ai không muốn đeo kính gọng, kính áp tròng đa tròng là một lựa chọn thay thế phù hợp, mang lại sự tiện lợi trong sinh hoạt hàng ngày. Ngoài ra, trong một số trường hợp đặc biệt, các phương pháp can thiệp như phẫu thuật khúc xạ (LASIK) hoặc cấy ghép thấu kính nội nhãn cũng được cân nhắc nhằm phục hồi thị lực lâu dài và bền vững.

Việc khám mắt định kỳ và tư vấn với bác sĩ chuyên khoa mắt sẽ giúp phát hiện sớm các bệnh về mắt của người già và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, giúp người cao tuổi duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn.

3. Phòng ngừa sớm để giảm nguy cơ mắc bệnh về mắt ở người già

Thực hiện phòng ngừa sớm các bệnh về mắt của người già bằng cách thăm khám định kỳ, duy trì chế độ ăn khoa học, luyện tập thể dục thường xuyên, kiểm soát bệnh lý nền và hạn chế ánh sáng xanh. 

3.1. Khám mắt định kỳ – Giải pháp quan trọng nhất

Các bệnh về mắt của người già như tăng nhãn áp, AMD, bệnh võng mạc tiểu đường thường tiến triển âm thầm, gây suy giảm thị lực một cách nghiêm trọng. Đến bệnh viện để được thăm khám định kỳ là giải pháp thiết thực giúp phát hiện bệnh kịp thời, can thiệp sớm, giảm các nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn. 

Bệnh viện FV cung cấp các gói khám mắt toàn diện, giúp đánh giá đúng tình trạng thị lực và phát hiện các vấn đề về mắt từ giai đoạn đầu. Việc theo dõi và điều trị sớm cũng giúp kiểm soát bệnh hiệu quả hơn, ngăn ngừa biến chứng. 

3.2. Chế độ dinh dưỡng tốt cho mắt

Một chế độ ăn giàu vitamin A, C, E, lutein và zeaxanthin giúp bảo vệ mắt một cách hiệu quả. Bên cạnh đó, các thực phẩm như cà rốt, cam, bông cải xanh, cá hồi, trứng cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho võng mạc, giúp mắt sáng khỏe hơn.

Đặc biệt, cần uống đủ nước mỗi ngày, hạn chế rượu bia, thuốc lá để tránh nguy cơ tổn thương mắt và duy trì thị lực ổn định. 

3.3. Kiểm soát bệnh lý nền (Tiểu đường, huyết áp cao)

Các bệnh lý nền như tiểu tường hay huyết áp cao không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể mà còn gây ra các biến chứng nghiêm trọng cho mắt. Nếu không kiểm soát kịp thời, các bệnh lý nền này có thể làm tổn thương nghiêm trọng võng mạc, dẫn đến suy giảm thị lực. 

Thực hiện thăm khám mắt định kỳ 6 tháng/lần tại Bệnh viện FV giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Trên cơ sở đó, có biện pháp can thiệp đúng thời điểm, giảm các biến chứng nguy hiểm khác. 

3.4. Đeo kính râm và hạn chế ánh sáng xanh

Một trong những cách phòng ngừa các bệnh về mắt của người già là đeo kính râm có khả năng chống tia UV. Nó giúp giảm các nguy cơ về đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng. 

Đồng thời, sử dụng kính lọc ánh sáng xanh để bảo vệ võng mạc khi sử dụng các thiết bị điện tử. Hạn chế ánh sáng xanh không chỉ giúp bảo vệ mắt mà còn giảm các căng thẳng khác liên quan đến thị giác, ngăn ngừa rối loạn giấc ngủ. 

3.5. Tăng cường tập thể dục và vận động ngoài trời

Các hoạt động đơn giản như tập thể dục, vận động ngoài trời thường xuyên giúp cải thiện tuần hoàn máu, cung cấp oxy và dưỡng chất cho mắt. Từ đó, giảm nguy cơ mắc các bệnh về võng mạc. Việc duy trì lối sống năng động, thoải mái cũng góp phần lớn trong việc ngăn chặn các bệnh lý về mắt. 

Đặc biệt, một số bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, thiền không chỉ giúp giảm tình trạng căng thẳng mà còn kiểm soát nhãn áp, ngăn ngừa nguy cơ tăng nhãn áp hay suy giảm thị lực. 

4. Bệnh viện FV – Địa chỉ đáng tin cậy giúp phòng ngừa và điều trị các bệnh về mắt của người già

Theo thời gian, sức khỏe đôi mắt suy giảm, gây ra các bệnh về mắt của người già. Do đó, việc thăm khám và điều trị kịp thời là “chìa khóa vàng” để bảo vệ thị lực ổn định lâu dài. 

4.1. Dịch vụ khám mắt định kỳ với công nghệ hiện đại

Khám mắt định kỳ giúp phát hiện sớm các bệnh lý nguy hiểm. Bệnh viện FV cung cấp các dịch vụ khác nhau như: đo nhãn áp, kiểm tra võng mạc, siêu âm mắt giúp xác định tình trạng chính xác và kịp thời. 

Bệnh viện FV tiên phong trong việc áp dụng các tiến bộ công nghệ trong lĩnh vực nhãn khoa, giúp chẩn đoán và điều trị hiệu quả các bệnh lý về mắt, bao gồm cả những ca phẫu thuật phức tạp, mang lại thị lực và đôi mắt khỏe mạnh cho nhiều bệnh nhân.

4.2. Đội ngũ chuyên gia nhãn khoa hàng đầu

Bệnh viện FV là nơi quy tụ đội ngũ các bác sĩ chuyên gia nhãn khoa hàng đầu, giàu kinh nghiệm trong hoạt động thăm khám, chẩn đoán và điều trị các bệnh về mắt của người già. Với sự tâm tâm, quy trình chuẩn quốc tế, mang đến kết quả tốt nhất. 

Hơn nữa, Bệnh viện FV còn chủ động hợp tác với chuyên gia quốc tế. Cụ thể, Bệnh viện FV đã hợp tác với Giáo sư, Bác sĩ Donald Tan – chuyên gia hàng đầu thế giới về phẫu thuật giác mạc – để thực hiện các ca ghép giác mạc phức tạp. Nhờ đó, bệnh viện đã giúp nhiều bệnh nhân phục hồi thị lực mà không cần ra nước ngoài điều trị.

4.3. Phẫu thuật đục thủy tinh thể và điều trị các bệnh về mắt hiệu quả

Bệnh viện FV áp dụng phẫu thuật Phaco trong điều trị đục thủy tinh thể ở người già. Đây là phương pháp tiên tiến, không xâm lấn, giúp phục hồi nhanh chóng. Đồng thời, bệnh viện còn ứng dụng công nghệ hiện đại trong điều trị thoái hóa điểm vàng, tăng nhãn áp, giúp kiểm soát bệnh hiệu quả các bệnh về mắt của người già cũng như ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Nhờ đó, người lớn tuổi có thể lấy lại thị thực, cải thiện chất lượng cuộc sống.

Sau đây là một số trường hợp bệnh nhân lớn tuổi đã điều trị thành công các bệnh lý về mắt tại Bệnh viện FV:

• Điều trị thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD): Ông N.H.C., 64 tuổi, đến khám tại FV với triệu chứng mắt phải xuất hiện đốm đỏ và mờ dần. Ông được chẩn đoán mắc AMD thể ướt và đã được điều trị bằng liệu pháp tiêm thuốc chống tăng sinh mạch (anti-VEGF) định kỳ, giúp ngăn ngừa tổn thương thêm và cải thiện thị lực.
• Ghép giác mạc thành công cho bệnh nhân bị đục giác mạc: Ông Vũ Anh Minh, 66 tuổi, từ Quảng Ninh, bị đục giác mạc do chấn thương kéo dài 14 năm. Sau nhiều năm tìm kiếm phương pháp điều trị, ông đã được phẫu thuật ghép giác mạc thành công tại Bệnh viện FV vào ngày 23/3/2023. Ca phẫu thuật được thực hiện bởi Giáo sư, Bác sĩ Donald Tan, với nguồn giác mạc nhập khẩu từ ngân hàng giác mạc tại Mỹ. ​(Nguồn đưa tin: Vnexpress)

Xem thêm video để tìm hiểu chi tiết về trường hợp cụ ông sáng mắt trở lại sau 14 năm mỏi mòn tìm giác mạc: 

5. Kết luận: Hãy chủ động bảo vệ đôi mắt từ hôm nay!

Thị lực là một trong những yếu tố quyết định đến chất lượng cuộc sống, đặc biệt ở người cao tuổi – khi chức năng của mắt dần suy giảm theo thời gian. Nhiều bệnh lý về mắt như thoái hóa điểm vàng, tăng nhãn áp hay bệnh võng mạc do đái tháo đường thường tiến triển âm thầm và không biểu hiện triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu. Chính vì vậy, nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, những tổn thương này có thể trở nên nghiêm trọng, dẫn đến mất thị lực không hồi phục.s

Bên cạnh việc thăm khám định kỳ để phát hiện sớm các bệnh về mắt của người già, lối sống lành mạnh và chế độ dinh dưỡng hợp lý cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì thị lực lâu dài. Hạn chế sử dụng rượu bia, tránh hút thuốc lá và duy trì thói quen luyện tập thể dục đều đặn là những biện pháp thiết thực giúp cải thiện tuần hoàn máu, từ đó hỗ trợ nuôi dưỡng và bảo vệ tế bào võng mạc hiệu quả hơn.

Bác sĩ Nguyễn Thị Mai chia sẻ: “Mọi người thường bỏ qua việc thăm khám định kỳ hay lơ là những triệu chứng nhỏ, thích tự chữa bằng thông tin trên mạng và chỉ đến gặp bác sĩ khi bệnh nặng. Trong khi đó, tâm lý muốn hết bệnh và hết nhanh nhưng ở giai đoạn muộn lại thường gây áp lực cho bệnh nhân và cho cả người điều trị”. 

Ngay hôm nay, hãy chủ động bảo vệ sức khỏe đôi mắt cho bạn và gia đình bằng cách liên hệ với Bệnh viện FV để được tư vấn, kiểm tra và thăm khám các bệnh về mắt của người già kịp thời. 

Thông tin Bệnh viện FV:

•  Số điện thoại: (028) 35 11 33 33
•   Website: https://www.fvhospital.com/vi/

Địa chỉ Bệnh viện FV: 6 Nguyễn Lương Bằng, Nam Sài Gòn (Phú Mỹ Hưng), Q7, Tp HCM