Dấu hiệu của bệnh gan là gì? Hiểu đúng về thuật ngữ “gan nóng”

Dấu hiệu của bệnh gan thường không rõ ràng trong giai đoạn đầu. Đây cũng là lý do tại sao các bác sĩ luôn khuyến cáo cần chú ý đến những thay đổi bất thường của cơ thể – dù là nhỏ nhất. Việc nhận diện chính xác biểu hiện của bệnh gan là yếu tố then chốt giúp tầm soát và điều trị hiệu quả các bệnh về gan trước khi gan bị tổn thương vĩnh viễn.

1. Các bệnh về gan thường gặp và mối liên hệ với triệu chứng lâm sàng 

Các bệnh về gan là nhóm bệnh lý đa dạng, mỗi loại mang đặc điểm riêng biệt và có thể tiến triển âm thầm qua nhiều năm.

1.1 Viêm gan virus: Mỗi loại một biểu hiện

Viêm gan do virus là nguyên nhân phổ biến gây tổn thương gan, bao gồm các loại A, B, C và E. Mỗi loại virus có cơ chế lây truyền và triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu khác nhau:

• Viêm gan A và E: Lây qua đường tiêu hóa, thường gây sốt, mệt mỏi, buồn nôn và vàng da.
• Viêm gan B và C: Lây qua máu và dịch cơ thể, có thể không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu, nhưng lâu dài dẫn đến xơ gan hoặc ung thư gan.

Nhận biết sớm biểu hiện của bệnh gan do virus giúp ngăn ngừa lây lan và điều trị kịp thời.

1.2 Gan nhiễm mỡ, xơ gan và ung thư gan: Hệ quả của tổn thương kéo dài

• Gan nhiễm mỡ là tình trạng tích tụ mỡ trong tế bào gan, thường liên quan đến béo phì, tiểu đường và tiêu thụ rượu. Nếu không kiểm soát, bệnh có thể tiến triển thành viêm gan nhiễm mỡ và xơ gan.
• Xơ gan là giai đoạn gan bị sẹo hóa, mất dần chức năng. Người bệnh có thể xuất hiện các dấu hiệu của bệnh gan như mệt mỏi, chán ăn, vàng da và bụng to do tích tụ dịch.
• Ung thư gan thường phát triển trên nền xơ gan hoặc viêm gan mạn tính. Triệu chứng bao gồm đau bụng, sụt cân, vàng da và mệt mỏi kéo dài. Việc phát hiện sớm triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu là yếu tố then chốt trong điều trị thành công.

1.3 Bảng tổng hợp: Các bệnh về gan và dấu hiệu đặc trưng

Việc hiểu rõ dấu hiệu của bệnh gan hoặc các triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu giúp người bệnh chủ động trong việc khám và điều trị, hạn chế tiến triển thành các bệnh về gan nghiêm trọng hơn. Dưới đây là bảng tổng hợp các bệnh về gan và một số dấu hiệu đặc trưng nhất.

2. Dấu hiệu của bệnh gan: Không chỉ ở gan mà toàn thân đều ảnh hưởng 

Khi chức năng gan suy giảm có thể tác động đến nhiều hệ cơ quan khác, dẫn đến các biểu hiện của bệnh gan trên toàn thân. Việc nhận biết sớm triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu có ý nghĩa quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị kịp thời.

2.1. Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa: Rối loạn chuyển hóa

Một trong những dấu hiệu của bệnh gan thường gặp là rối loạn tiêu hóa, bao gồm cảm giác đầy bụng, buồn nôn, chán ăn và tiêu chảy. Nguyên nhân là do gan suy giảm khả năng sản xuất mật, ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa chất béo và hấp thu các vitamin tan trong dầu như A, D, E, K. Ngoài ra, sự tích tụ các chất độc trong cơ thể do gan không thể thải độc hiệu quả cũng góp phần gây ra các triệu chứng này.

2.2. Ảnh hưởng đến da: Vàng da, ngứa, phát ban

Biểu hiện của bệnh gan trên da là một dấu hiệu dễ nhận biết. Vàng da và vàng mắt xảy ra khi nồng độ bilirubin trong máu tăng cao do gan không thể chuyển hóa và thải trừ chất này hiệu quả. Ngoài ra, người bệnh có thể gặp tình trạng ngứa da, phát ban hoặc nổi mẩn đỏ do sự tích tụ các chất độc trong máu. Đây là những triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu cần được chú ý để kịp thời thăm khám và điều trị.

2.3. Ảnh hưởng đến hệ thần kinh: Rối loạn giấc ngủ, trầm cảm

Gan đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa các chất dẫn truyền thần kinh. Khi chức năng gan suy giảm, sự tích tụ của các chất độc như ammonia trong máu có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, dẫn đến các triệu chứng như rối loạn giấc ngủ, mất tập trung, thay đổi tâm trạng và thậm chí là trầm cảm. Đây là những dấu hiệu của bệnh gan mà người bệnh và bác sĩ cần lưu ý để có hướng điều trị phù hợp.

3. “Gan nóng” – hiểu đúng để không điều trị sai 

Cụm từ “gan nóng” thường được bệnh nhân sử dụng để mô tả các triệu chứng như nổi mụn, ngứa da, nhiệt miệng hoặc mẩn đỏ. Tuy nhiên, thuật ngữ này không tồn tại trong y văn chính thống và có thể dẫn đến hiểu lầm, khiến người bệnh bỏ qua các dấu hiệu của bệnh gan tiềm ẩn. Việc hiểu đúng bản chất các biểu hiện của bệnh gan là điều kiện tiên quyết để chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả.

Các biểu hiện của bệnh gan như vàng da, ngứa da, mẩn ngứa, mụn nhọt, chướng bụng, rối loạn tiêu hóa có thể là dấu hiệu của các bệnh về gan như viêm gan virus, gan nhiễm mỡ, xơ gan hoặc ung thư gan. Chẳng hạn, vàng da là kết quả của sự tích tụ bilirubin trong máu do gan không chuyển hóa được, trong khi ngứa da có thể liên quan đến sự tích tụ muối mật trong máu. Do đó, khi xuất hiện các triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và làm các xét nghiệm cần thiết như đo men gan (ALT, AST), siêu âm gan, xét nghiệm HBV, HCV để xác định chính xác nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp.

Việc hiểu đúng về tình trạng thường được gọi là “gan nóng” có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe lá gan và phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu rối loạn chức năng gan giúp người bệnh tránh tình trạng tự ý điều trị tại nhà bằng các bài thuốc dân gian chưa được kiểm chứng, vốn có thể khiến bệnh tiến triển âm thầm, kéo dài thời gian điều trị và làm tăng nguy cơ tổn thương gan nặng hơn.

4. Khi nào nên đến bệnh viện điều trị bệnh gan? Đối tượng nguy cơ cao 

Việc sớm nhận biết dấu hiệu của bệnh gan và xác định thời điểm phù hợp để đến bệnh viện thăm khám là điều kiện quyết định hiệu quả trong điều trị các bệnh về gan. Do vậy, hiểu rõ về các nhóm đối tượng có nguy cơ cao và thời điểm tầm soát là yếu tố then chốt để phát hiện và can thiệp kịp thời. 

4.1 Đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh gan cần chủ động thăm khám

Những người có thói quen sinh hoạt không lành mạnh như sử dụng rượu bia quá mức, chế độ ăn thiếu cân đối, béo phì, hoặc đang sử dụng thuốc kéo dài đều có nguy cơ cao phát sinh triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu mà thường không nhận biết rõ ràng. Ngoài ra, nhóm đối tượng có tiền sử gia đình mắc các bệnh gan mạn tính như viêm gan B, viêm gan C hoặc xơ gan cũng cần đặc biệt lưu ý. Bởi các nghiên cứu y học chỉ ra rằng tính di truyền và yếu tố môi trường trong gia đình có thể góp phần làm tăng khả năng phát triển các biểu hiện của bệnh gan.

4.2 Các mốc tầm soát và xét nghiệm gan định kỳ được khuyến nghị

Việc tầm soát định kỳ cho người thuộc nhóm nguy cơ cao là bước đi không thể thiếu. Theo hiệp hội gan Mỹ (American Association for the Study of Liver Diseases – AASLD), thời điểm xét nghiệm nên được thiết kế dựa trên đặc điểm cá nhân và mức độ rủi ro:

• Với người nghiện rượu hoặc có dấu hiệu béo phì, nên thực hiện xét nghiệm men gan, siêu âm gan tối thiểu mỗi 6 tháng một lần.
• Những người mang virus viêm gan B hoặc C cần được kiểm tra tải lượng virus và chức năng gan định kỳ, tối thiểu 3-6 tháng/lần.
• Đối với cá nhân có tiền sử gia đình mắc các bệnh về gan, thăm khám và xét nghiệm theo lịch trình do bác sĩ chuyên khoa chỉ định, thông thường mỗi 6 tháng đến 1 năm.

Việc chủ động thăm khám dựa trên các mốc xét nghiệm hợp lý giúp phát hiện sớm các triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu, tăng khả năng điều trị hiệu quả và cải thiện tiên lượng cho bệnh nhân.

5. Bệnh viện FV – Nơi đồng hành chuyên sâu trong điều trị và chăm sóc gan 

Không chỉ đơn thuần là địa chỉ khám chữa bệnh, Bệnh viện FV là trung tâm điều trị toàn diện các bệnh lý phức tạp về gan, với đội ngũ chuyên gia hàng đầu và nền tảng công nghệ y tế hiện đại. Trong bối cảnh dấu hiệu của bệnh gan ngày càng phổ biến ở nhiều độ tuổi, việc theo dõi và chăm sóc gan chuyên sâu tại cơ sở y tế đạt chuẩn quốc tế là yếu tố quyết định trong hiệu quả điều trị.

5.1 Mô hình đa chuyên khoa, cá nhân hóa điều trị

Tại Bệnh viện FV, Khoa Tiêu hóa và Gan mật không chỉ tập trung vào điều trị các bệnh về gan, mà còn ứng dụng mô hình đa chuyên khoa giữa Nội khoa, Hình ảnh học, Dinh dưỡng và Ung bướu. Sự phối hợp chặt chẽ này cho phép bác sĩ đưa ra quyết định lâm sàng dựa trên toàn cảnh sức khỏe của bệnh nhân, từ đó xây dựng phác đồ điều trị mang tính cá nhân hóa.

Bác sĩ Bùi Nhuận Quý – Trưởng khoa Tiêu hóa gan mật Bệnh viện FV chia sẻ: “Theo xu hướng y khoa tiên tiến, các bác sĩ lâm sàng luôn phải biết về nội soi để có góc nhìn rõ, rộng và điều trị tốt hơn. Tại khoa Tiêu hóa gan mật của FV, các bác sĩ đồng nghiệp của tôi hội tụ đủ điều kiện này, toàn diện về nội soi – tiêu hóa để mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất cho bệnh nhân. Đồng thời, môi trường và quy trình làm việc tại FV chuyên nghiệp, tạo cho bác sĩ có điều kiện chăm sóc và theo sát bệnh nhân từ đầu đến cuối, giúp tối ưu kết quả điều trị”.

Việc phát hiện sớm dấu hiệu của bệnh gan, đặc biệt là triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu, như mệt mỏi kéo dài, vàng da nhẹ hoặc men gan tăng, có thể giúp trì hoãn tiến triển bệnh sang xơ gan hay ung thư gan. Tại FV, mỗi bệnh nhân được xây dựng hồ sơ theo dõi sức khỏe gan riêng biệt, hỗ trợ kiểm soát diễn tiến bệnh ngay từ giai đoạn đầu.

5.2 Trang thiết bị chẩn đoán chuyên sâu

Khi dấu hiệu của bệnh gan xuất hiện âm thầm hoặc khó nhận biết, việc thăm khám bằng các phương tiện kỹ thuật cao là cực kỳ cần thiết. Bệnh viện FV đầu tư đồng bộ hệ thống trang thiết bị hiện đại bậc nhất, bao gồm:

• Fibroscan: đo độ xơ hóa gan không xâm lấn, giúp phát hiện sớm các bệnh về gan mạn tính như viêm gan virus hay gan nhiễm mỡ.
• Xét nghiệm virus: định lượng HBV DNA, HCV RNA – chỉ số then chốt để đánh giá mức độ hoạt động của virus và khả năng tiến triển bệnh.
• Sinh thiết gan dưới hướng dẫn siêu âm – CT: cung cấp chẩn đoán mô học chính xác, đặc biệt trong nghi ngờ xơ gan giai đoạn sớm hoặc tổn thương khu trú.
• Chụp CT gan mật thế hệ mới: giúp phát hiện sớm khối u gan hay bất thường đường mật, thường không gây triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu.

Việc áp dụng những công cụ chẩn đoán này tại FV mang đến khả năng phát hiện sớm biểu hiện của bệnh gan mà không cần chờ đến khi bệnh bộc lộ rõ rệt.

5.3 Phác đồ điều trị toàn diện – Chuẩn quốc tế

Không chỉ dừng lại ở việc chẩn đoán sớm dấu hiệu của bệnh gan, các bác sĩ tại FV xây dựng phác đồ điều trị dựa trên từng tình trạng cụ thể. Mỗi kế hoạch điều trị được cá thể hóa, kết hợp giữa thuốc kháng virus, thay đổi lối sống, hỗ trợ dinh dưỡng và theo dõi hình ảnh học định kỳ. Đặc biệt, FV chú trọng giáo dục bệnh nhân hiểu đúng về biểu hiện của bệnh gan, giúp người bệnh chủ động nhận biết triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu và quay lại kiểm tra đúng thời điểm.

Nhờ sự hội tụ của các yếu tố từ chuyên môn sâu, công nghệ tiên tiến và triết lý điều trị lấy bệnh nhân làm trung tâm, Bệnh viện FV đang trở thành địa chỉ uy tín để tầm soát và điều trị các bệnh về gan, từ những dấu hiệu ban đầu đến giai đoạn can thiệp tích cực.

Nếu bạn hoặc người thân đang có những thay đổi nhỏ về sức khỏe mà nghi ngờ là dấu hiệu của bệnh gan? Đừng đợi đến khi triệu chứng rõ ràng mới đến bệnh viện để khám. Hãy để các chuyên gia tại Bệnh viện FV đồng hành, phát hiện sớm và điều trị đúng cách.

Thông tin Bệnh viện FV:

• Số điện thoại: (028) 35 11 33 33
• Website: https://www.fvhospital.com/vi/
• Địa chỉ Bệnh viện FV: 6 Nguyễn Lương Bằng, Phường Tân Mỹ, Tp. HCM, Việt Nam