Triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu như thế nào?

Triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu như thế nào? Câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng lại khiến nhiều người lúng túng bởi những biểu hiện bệnh gan ban đầu thường rất mơ hồ, dễ nhầm lẫn. Không ít trường hợp đến khi dấu hiệu của bệnh gan trở nên rõ rệt thì tổn thương gan đã bước vào giai đoạn nghiêm trọng, khó hồi phục. Dưới đây là cách nhận biết triệu chứng bệnh gan dễ dàng nhất. 

1. Vì sao cần nhận diện triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu?

Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất và đóng vai trò thiết yếu trong quá trình chuyển hóa, giải độc và dự trữ năng lượng. Tuy nhiên, các bệnh lý về gan thường tiến triển âm thầm, với triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu không rõ ràng, dễ bị bỏ qua. Việc nhận diện sớm là yếu tố then chốt giúp ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng và nâng cao hiệu quả điều trị.

Triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu thường không đặc hiệu, dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe khác như mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa hoặc căng thẳng. Việc nhận biết sớm những dấu hiệu này có thể giúp:

• Áp dụng các biện pháp điều trị hiệu quả, ngăn ngừa tiến triển thành xơ gan hoặc ung thư gan.
• Cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm thiểu chi phí điều trị dài hạn.

2. Các triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu và cách nhận biết dễ nhất

Nhận biết triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu là yếu tố then chốt giúp điều trị sớm và bảo vệ chức năng gan. Dưới đây là những dấu hiệu điển hình, dễ bị bỏ sót trong giai đoạn đầu của các bệnh lý về gan.

2.1 Mệt mỏi kéo dài – dấu hiệu không nên xem nhẹ

Một trong những triệu chứng bệnh gan đầu tiên và phổ biến nhất là tình trạng thường xuyên mệt mỏi. Tuy nhiên, cảm giác này thường bị quy kết nhầm sang stress, thiếu ngủ hay các vấn đề tâm lý khác. Điểm khác biệt là cảm giác kiệt sức do các bệnh lý về gan thường kéo dài liên tục, không cải thiện dù đã nghỉ ngơi đầy đủ.

Gan chịu trách nhiệm chuyển hóa năng lượng và đào thải độc tố. Khi chức năng gan suy giảm, độc chất tích tụ trong máu có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, gây nên sự trì trệ cả về thể chất lẫn tinh thần. Đây chính là một trong những triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu thường gặp nhưng ít người nhận ra đúng bản chất.

2.2 Đau tức hoặc cảm giác nặng vùng hạ sườn phải

Gan nằm ở vùng bụng trên bên phải, ngay dưới cơ hoành. Khi gan bị viêm hoặc bắt đầu phì đại do tổn thương, người bệnh có thể cảm nhận được cảm giác đau âm ỉ hoặc tức nặng ở vùng này. Cơn đau thường không dữ dội mà âm ỉ, lan tỏa, đôi khi bị nhầm với đau dạ dày hoặc đau cơ xương.

Đây là một dấu hiệu của bệnh gan tương đối đặc hiệu, đặc biệt khi đi kèm với các biểu hiện như mệt mỏi, chán ăn hoặc vàng da. Người bệnh cần cảnh giác nếu triệu chứng này kéo dài hoặc xuất hiện bất thường.

2.3 Rối loạn tiêu hóa, buồn nôn và chán ăn

Khi gan mất khả năng sản xuất mật hoặc giảm hiệu suất phân giải chất béo, hệ tiêu hóa sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp. Người bệnh thường gặp phải tình trạng đầy hơi, khó tiêu, buồn nôn sau ăn hoặc thậm chí mất cảm giác thèm ăn kéo dài.

Sự thay đổi này trong hệ tiêu hóa chính là một trong những triệu chứng bệnh gan thầm lặng nhưng báo hiệu rõ ràng rằng gan đang hoạt động kém hiệu quả. Nếu không được chú ý kịp thời, triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu này có thể bị bỏ qua cho đến khi các biểu hiện trở nên trầm trọng hơn.

2.4 Vàng da và vàng mắt – tín hiệu cảnh báo rõ ràng

Khi tế bào gan bị tổn thương, khả năng xử lý bilirubin (một sắc tố có trong hồng cầu) bị suy giảm. Bilirubin tích tụ trong máu sẽ khiến da và củng mạc mắt đổi màu vàng, một dấu hiệu của bệnh gan tương đối rõ rệt.

Tuy nhiên, trong giai đoạn sớm, vàng da có thể còn mờ nhạt. Một số người chỉ nhận thấy thay đổi màu sắc ở lòng trắng mắt hoặc vùng da dưới cánh tay. Đây là biểu hiện đáng tin cậy trong nhóm triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu, cần được thăm khám sớm để xác định nguyên nhân chính xác.

2.5 Thay đổi màu nước tiểu và phân

Một biểu hiện thường bị đánh giá thấp nhưng lại rất quan trọng là sự thay đổi trong màu sắc nước tiểu và phân. Nước tiểu trở nên sẫm màu như trà đặc, trong khi phân chuyển sang màu nhạt (xám hoặc đất sét) là dấu hiệu cho thấy dòng mật bị ứ đọng hoặc ngưng trệ, làm rối loạn quá trình đào thải bilirubin qua đường ruột.

Đây là triệu chứng liên quan trực tiếp đến khả năng bài tiết của gan và thường đi kèm với các biểu hiện khác như vàng da hoặc buồn nôn. 

3. Triệu chứng của bệnh gan dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác

Các triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu thường không rõ ràng, dễ bị bỏ qua hoặc bị nhầm lẫn với những vấn đề sức khỏe thông thường. Do đó, hiểu rõ sự tương đồng giữa các triệu chứng bệnh gan với các rối loạn khác là yếu tố then chốt giúp nâng cao khả năng phát hiện sớm các bệnh lý về gan.

3.1. Vì sao triệu chứng bệnh gan dễ bị nhầm lẫn?

Một trong những đặc điểm đáng lưu ý là dấu hiệu của bệnh gan ở giai đoạn khởi phát thường có tính chất mơ hồ, không đặc hiệu. Chẳng hạn, biểu hiện mệt mỏi kéo dài – vốn là một triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu phổ biến – cũng là dấu hiệu điển hình của các tình trạng như thiếu máu, căng thẳng lâu ngày, rối loạn giấc ngủ hay hội chứng suy nhược cơ thể. Người bệnh rất dễ chủ quan, cho rằng đây chỉ là do áp lực công việc hay sinh hoạt thiếu điều độ.

Tương tự, buồn nôn, chán ăn và cảm giác đầy bụng – những biểu hiện ban đầu thường gặp ở người bị gan nhiễm mỡ hoặc viêm gan virus – lại dễ bị hiểu nhầm là rối loạn tiêu hóa hoặc viêm dạ dày. Không ít trường hợp tự ý sử dụng thuốc chống đầy hơi hoặc thuốc dạ dày trong thời gian dài, vô tình khiến tổn thương gan âm thầm tiến triển nghiêm trọng hơn.

Ngay cả dấu hiệu của bệnh gan như vàng da nhẹ cũng có thể bị quy kết nhầm là hậu quả của các rối loạn chuyển hóa hay tác dụng phụ của thuốc. 

3.2. Hệ lụy từ việc nhầm lẫn triệu chứng bệnh gan với các bệnh lý khác

Việc nhận định sai các triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu không chỉ khiến người bệnh trì hoãn điều trị, mà còn tiềm ẩn nguy cơ bệnh tiến triển âm thầm sang giai đoạn nặng hơn. Các bệnh lý về gan như xơ gan hoặc ung thư gan thường chỉ được phát hiện khi chức năng gan đã suy giảm đáng kể – tức là lúc các biểu hiện lâm sàng trở nên rõ ràng hơn nhưng cơ hội can thiệp hiệu quả lại thấp hơn.

Điều này cho thấy, triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu nếu không được nhận diện đúng thời điểm có thể dẫn đến hậu quả không thể đảo ngược. Chẩn đoán sai lệch, tự điều trị không có chỉ định y khoa hoặc bỏ qua giai đoạn sàng lọc chức năng gan sẽ làm mất đi “khoảng thời gian vàng” để cải thiện tiên lượng bệnh.

3.3. Làm sao phân biệt triệu chứng gan với các rối loạn khác?

Để tránh nhầm lẫn giữa các dấu hiệu của bệnh gan và các vấn đề tiêu hóa hay tâm lý khác, người bệnh cần hiểu rõ các yếu tố nguy cơ đi kèm như tiền sử viêm gan virus, thói quen uống rượu, bia, béo phì, hoặc có sử dụng thuốc ảnh hưởng đến gan trong thời gian dài. Những yếu tố này khi kết hợp với triệu chứng bệnh gan dù mơ hồ vẫn cần được đánh giá chuyên khoa bằng các xét nghiệm chức năng gan cơ bản như ALT, AST, GGT, và siêu âm gan.

Ngoài ra, một số đặc điểm có tính chất phân biệt như thay đổi màu nước tiểu (sẫm màu), phân bạc màu, hay hiện tượng ngứa da toàn thân cũng là dấu hiệu gợi ý tổn thương gan hơn là vấn đề tiêu hóa thông thường.

4. Biến chứng nếu không phát hiện sớm triệu chứng bệnh gan giai đoạn đầu
   Nếu các triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu bị bỏ qua, nguy cơ tiến triển thành các bệnh lý về gan mạn tính, xơ hóa hoặc thậm chí ung thư là hoàn toàn có thể xảy ra. Dưới đây là ba bệnh lý phổ biến thường gặp nếu người bệnh không được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời từ giai đoạn đầu:

4.1 Viêm gan kéo dài âm thầm 

Viêm gan là thuật ngữ chỉ tình trạng tổn thương tế bào gan do nhiều nguyên nhân, phổ biến nhất là virus (viêm gan B, C), rượu, bia, thuốc hoặc rối loạn miễn dịch. Khi không được phát hiện sớm từ triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu, viêm gan có thể tiến triển âm thầm trong nhiều năm.

Giai đoạn đầu, người bệnh có thể chỉ thấy mệt mỏi, buồn nôn, chán ăn, hoặc rối loạn tiêu hóa nhẹ – những triệu chứng bệnh gan rất dễ bị nhầm với rối loạn tiêu hóa thông thường. Nếu không được kiểm tra chức năng gan định kỳ, tình trạng viêm sẽ âm ỉ phá hủy mô gan, dẫn đến xơ gan hoặc ung thư gan trong tương lai.

4.2 Xơ gan 

Xơ gan là hậu quả trực tiếp của tình trạng viêm gan mạn tính không được kiểm soát. Trong quá trình xơ hóa, các tế bào gan khỏe mạnh dần bị thay thế bằng mô sợi, làm suy giảm chức năng gan nghiêm trọng và không thể phục hồi.

Triệu chứng bệnh xơ gan giai đoạn đầu thường rất mờ nhạt. Có những bệnh nhân chỉ thấy sụt cân nhẹ, đầy bụng, hoặc vàng da thoáng qua, không đủ để tạo sự cảnh giác. Việc phát hiện muộn khiến chi phí điều trị tăng cao, đồng thời tỷ lệ biến chứng và tử vong cũng cao hơn gấp nhiều lần so với những người được chẩn đoán và điều trị sớm.

4.3 Ung thư gan 

Ung thư gan nguyên phát là một trong những bệnh lý về gan có tỷ lệ tử vong cao nhất thế giới, phần lớn khởi phát từ nền xơ gan hoặc viêm gan B, C không được quản lý tốt.

Ở giai đoạn sớm, triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu tiến triển thành ung thư có thể chỉ là đau âm ỉ vùng bụng trên bên phải, mệt mỏi không rõ nguyên nhân, hoặc sụt cân không chủ ý – những biểu hiện dễ bị xem nhẹ. Điều này khiến người bệnh bỏ qua thời cơ phát hiện tổn thương gan khi khối u còn nhỏ và chưa di căn.

Nhận thức đúng và đủ về triệu chứng bệnh gan ở giai đoạn sớm không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe gan mà còn là cách duy nhất để tránh xa các biến chứng nguy hiểm như xơ gan mất bù hay ung thư gan – những hậu quả không thể đảo ngược nếu phát hiện trễ.

5. Cách chăm sóc và phòng ngừa bệnh gan từ giai đoạn đầu

Khi đã nhận diện các dấu hiệu của bệnh gan, bước tiếp theo là áp dụng chiến lược toàn diện để bảo vệ gan, giúp ngăn ngừa tổn thương tiến triển. Nội dung dưới đây sẽ phân tích sâu và khoa học về cách điều chỉnh lối sống, thực hiện kiểm tra chuyên sâu, cũng như lựa chọn điều trị bệnh gan giai đoạn sớm để đạt hiệu quả.

5.1. Chế độ ăn uống khoa học và hạn chế tác nhân gây hại cho gan

Việc điều chỉnh dinh dưỡng và loại bỏ các yếu tố có thể gây “stress” lên gan là bước đầu tiên để ngăn chặn sự xuất hiện của các triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu. Một số nguyên tắc đã được tổ chức y tế hàng đầu khuyến nghị rõ ràng:

• Giảm tối đa uống rượu bia: Nghiên cứu từ Cleveland Clinic cho thấy việc “ngừng uống rượu hoàn toàn giúp gan hồi phục trong giai đoạn đầu” khi gan bị tổn thương do rượu. Đây là yếu tố then chốt để phòng ngừa tiến triển thành xơ gan.
• Thực hiện chế độ ăn giàu rau quả, ngũ cốc nguyên cám, dầu tự nhiên (như dầu ô liu, dầu hạt bơ) theo chế độ ăn Địa Trung Hải (đã chứng minh giúp giảm mỡ gan và giảm viêm gan hiệu quả).
• Hạn chế đường tinh chế, chất béo bão hòa, thức uống có đường – theo nghiên cứu đăng trên Harvard Health, các chất này làm gia tăng mỡ gan không do rượu (NAFLD) và tiềm ẩn biến chứng xơ gan. 
• Duy trì cân nặng hợp lý và vận động đều đặn – WHO và các hướng dẫn lâm sàng từ EASL khuyến cáo nên duy trì BMI trong khoảng 18,5–24,9 và tập thể dục 150 phút/tuần để giảm tích tụ mỡ gan. 

5.2. Kiểm tra chức năng gan định kỳ 

Người có dấu hiệu của bệnh gan dù nhẹ như mệt mỏi, vàng da nhẹ nên thực hiện xét nghiệm cơ bản để sàng lọc tổn thương gan sớm, bao gồm:

• Xét nghiệm men gan (ALT, AST, GGT), bilirubin, albumin,… 
• Xét nghiệm FibroTest hoặc FibroSure giúp đánh giá mức độ xơ hóa gan không xâm lấn, tương đương sinh thiết. 
• Siêu âm gan hoặc FibroScan giúp phát hiện sớm mỡ gan, xơ hóa.

Với các đối tượng nguy cơ cao (viêm gan B/C, xơ gan, béo phì, uống rượu bia nhiều, tiểu đường): Khuyến nghị kiểm tra chức năng gan, siêu âm, có thể AFP mỗi 6 tháng để phát hiện sớm ung thư gan.

5.3. Liên hệ Bệnh viện FV để được can thiệp điều trị sớm các bệnh về gan

Sau khi nhận diện triệu chứng bệnh gan, bước tiếp theo là liên hệ với bác sĩ chuyên khoa Tiêu hóa và Gan mật, Bệnh viện FV để có phác đồ điều trị phù hợp:

• Viêm gan virus: Áp dụng phác đồ kháng vi-rút (đối với HBV, HCV) giúp ngăn xơ gan, giảm nguy cơ ung thư gan – tiêu chuẩn điều trị hiện đại đã được chứng minh hiệu quả cao khi phát hiện sớm.
• Viêm gan do rượu, bia: Bác sĩ sẽ chỉ định và hướng dẫn ngừng uống rượu, bia kèm chế độ dinh dưỡng lành mạnh giúp cải thiện chức năng gan rõ rệt ngay sau 3–6 tháng.
• Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (MASLD/NAFLD): Kết hợp giảm cân khoảng 7–10% trọng lượng cơ thể với chế độ ăn và tập luyện – có thể phục hồi gan nếu phát hiện sớm. 
• Hỗ trợ điều trị: Một số nghiên cứu cho thấy bổ sung vitamin E, silymarin, probiotic có thể hỗ trợ phục hồi gan, tuy nhiên cần dùng dưới sự giám sát của chuyên khoa.

Cách chăm sóc và phòng ngừa bệnh gan từ giai đoạn đầu cần triển khai đồng bộ. Hiện nay, Bệnh viện FV vẫn được xem là bệnh viện hàng đầu điều trị hiệu quả các bệnh lý về gan, ngay khi xuất hiện triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu. 

Theo ThS.BS.CKII Bùi Nhuận Quý – Trưởng khoa Tiêu hóa và Gan mật, Bệnh viện FV – mỗi năm, khoa tiếp nhận và điều trị cho hơn 14.000 bệnh nhân, trong đó có nhiều ca bệnh gan phức tạp được phát hiện ở giai đoạn sớm nhờ ứng dụng các kỹ thuật hiện đại. Các công nghệ tiên tiến như nội soi viên nang, siêu âm nội soi (EUS), đo áp lực thực quản (HRM), nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) kết hợp SpyGlass, cùng với siêu âm đàn hồi mô gan (FibroScan)… đã giúp gia tăng đáng kể độ chính xác trong chẩn đoán triệu chứng bệnh gan và các bệnh lý tiêu hóa. Những tiến bộ này không chỉ hỗ trợ điều trị hiệu quả mà còn đóng vai trò quan trọng trong công tác tầm soát và phòng ngừa ung thư gan từ rất sớm.

Trong một trường hợp cụ thể tại FV, ông T.N.T (89 tuổi, TP.HCM) đến khám định kỳ vào tháng 9/2024 thì được chẩn đoán có một khối u gan ác tính kích thước 3 cm. Dù tuổi cao và mắc suy thận mạn, nếu phẫu thuật cắt gan sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro. Đội ngũ chuyên gia nội mạch tại FV đã quyết định triển khai kỹ thuật thắt nút mạch TACE (TACE – Transarterial Chemoembolization) – một thủ thuật ít xâm lấn, an toàn và hiệu quả với đặc điểm:

• Không gây mê toàn thân, chỉ gây tê tại chỗ bằng ống thông siêu nhỏ qua động mạch đùi.
• Một tháng sau TACE, qua MRI, khối u đã giảm trên 90% thể tích.
• Ông T.N.T tiếp tục được thực hiện thêm 2 lần điều trị TACE, với kết quả khối u được kiểm soát hoàn toàn vào tháng 2/2025 

Kết quả này là minh chứng điển hình cho hiệu quả điều trị kịp thời sau khi phát hiện sớm triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu, dù không phải triệu chứng rõ ràng (khối u chỉ được phát hiện qua khám sàng lọc).

6. Chương trình Bảo Hiểm Y Tế trong điều trị bệnh gan tại FV

FV đã mở rộng chương trình áp dụng bảo hiểm y tế (BHYT) với mục tiêu giúp người bệnh tiếp cận kỹ thuật cao mà không lo gánh nặng tài chính:

• Theo đó, BHYT chi trả 100% tổng chi phí cho các thủ thuật can thiệp nội mạch, bao gồm cả TACE điều trị ung thư gan.
• FV không phân biệt giữa người bệnh có bảo hiểm hay không, mọi bệnh nhân đều được hỗ trợ thủ tục tận tình ngay tại sảnh chờ, giúp tiết kiệm thời gian chờ đợi và đảm bảo quyền lợi tối đa.
• Bên cạnh đó, FV còn xây dựng chính sách trợ giá trực tiếp 20% cho người bệnh không có bảo hiểm sức khỏe và triển khai chương trình trả góp viện phí linh hoạt từ năm 2025. 

Chính sách bảo hiểm y tế tại Bệnh viện FV không đơn thuần là một hỗ trợ tài chính. Trong thực tế, đối với những bệnh nhân phát hiện triệu chứng của bệnh gan giai đoạn đầu, đây có thể là yếu tố mang tính quyết định giúp họ tiếp cận phương pháp điều trị sớm, kỹ thuật hiện đại và chuyên môn cao mà không bị cản trở bởi chi phí. Trường hợp của ông T.N.T là minh chứng rõ ràng: nhờ phát hiện sớm, điều trị kịp thời bằng can thiệp nội mạch tại FV, cộng với chính sách BHYT của FV, ông đã kiểm soát được các bệnh lý về gan trước khi chuyển biến thành ung thư gan giai đoạn cuối.

Để được tư vấn chi tiết về triệu chứng của bệnh gan và điều trị bệnh gan bằng phương pháp Can thiệp Nội mạch cùng chính sách BHYT tại Bệnh viện FV, hãy liên hệ ngay FV qua thông tin sau:

Thông tin Bệnh viện FV:

• Số điện thoại: (028) 35 11 33 33
• Website: https://www.fvhospital.com/vi/
• Địa chỉ Bệnh viện FV: 6 Nguyễn Lương Bằng, Phường Tân Mỹ, Tp. HCM, Việt Nam