Các Bệnh Tim Mạch Thường Gặp Ở Trẻ Em Mà Ba Mẹ Phải Chú Ý

Bạn có đang lo lắng về sức khỏe tim mạch của con mình không? Bạn có nhận thấy bất kỳ triệu chứng bất thường nào ảnh hưởng đến hoạt động hằng ngày  của trẻ hay không? Để hiểu rõ về các bệnh tim mạch thường gặp ở trẻ em, hãy tham khảo ngay những thông tin dưới đây. 

1. Sự khác biệt giữa bệnh tim mạch ở trẻ em và người lớn.

Bệnh tim mạch ảnh hưởng đến cả trẻ em và người lớn. Tuy nhiên, đặc điểm, nguyên nhân và cách tiếp cận điều trị các bệnh tim mạch thường gặp ở hai nhóm tuổi này có nhiều điểm khác biệt quan trọng.

1.1 Tổng quan về bệnh tim mạch ở trẻ em

Ở trẻ em, bệnh tim mạch chủ yếu bao gồm các dị tật tim bẩm sinh – những bất thường trong cấu trúc tim xuất hiện từ khi sinh ra. Những dị tật này có thể ảnh hưởng đến cách máu lưu thông qua tim và toàn bộ cơ thể, dẫn đến các vấn đề về sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Một số dị tật tim bẩm sinh phổ biến ở trẻ em bao gồm thông liên thất, thông liên nhĩ, còn ống động mạch (PDA) và tứ chứng Fallot.

1.2 Sự khác biệt giữa bệnh tim mạch ở trẻ em và người lớn

Nguyên nhân: Nếu như các bệnh tim mạch thường gặp ở trẻ em là do dị tật bẩm sinh – những bất thường trong cấu trúc tim từ giai đoạn bào thai, thì ở người lớn, bệnh tim mạch lại xuất phát từ các yếu tố nguy cơ được tích lũy theo thời gian như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, đái tháo đường và lối sống không lành mạnh.

Triệu chứng: Trẻ em mắc bệnh tim bẩm sinh có thể biểu hiện thông qua các triệu chứng như tím tái, khó thở, chậm tăng cân và mệt mỏi khi bú hoặc vận động. Ở người lớn, triệu chứng bệnh tim mạch thường bao gồm đau ngực, khó thở khi gắng sức, mệt mỏi và phù nề…Đặc biệt, ở người lớn còn xuất hiện các dấu hiệu sắp đột quỵ do các bệnh lý về tim mạch.

Tiếp cận điều trị: Việc điều trị bệnh tim ở trẻ em thường tập trung vào việc sửa chữa các dị tật bẩm sinh thông qua phẫu thuật hoặc can thiệp bằng ống thông. Trong khi đó, phương pháp điều trị bệnh tim mạch ở người lớn thường bao gồm việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ, sử dụng thuốc và can thiệp mạch vành khi cần thiết.

1.3 Tầm quan trọng của việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời

Phát hiện sớm và can thiệp kịp thời đóng vai trò quyết định trong việc cải thiện tiên lượng các bệnh tim mạch thường gặp ở trẻ em. 

Việc chẩn đoán sớm các dị tật tim bẩm sinh thông qua siêu âm thai hoặc khám sàng lọc sau sinh giúp bác sĩ lập kế hoạch điều trị hiệu quả, giảm thiểu biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho trẻ. Ngoài ra, việc theo dõi và khám sức khỏe định kỳ cũng rất quan trọng để đảm bảo sự phát triển bình thường và ngăn ngừa các vấn đề tim mạch trong tương lai.

Ở người lớn, việc phát hiện sớm yếu tố nguy cơ và các bệnh lý tim mạch thông qua kiểm tra sức khỏe giúp ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh và giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng như bệnh thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.

Tóm lại, mặc dù bệnh tim mạch ảnh hưởng đến cả trẻ em và người lớn, nhưng có sự khác biệt rõ rệt về nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị giữa hai nhóm tuổi này. Việc hiểu rõ những khác biệt và chủ động khám sức khỏe định kỳ là chìa khóa để cải thiện kết quả điều trị và chất lượng cuộc sống cho cả trẻ em và người lớn mắc bệnh tim mạch.

2. Các bệnh tim mạch thường gặp ở trẻ em

Bệnh tim mạch ở trẻ em bao gồm nhiều loại bệnh lý khác nhau, từ dị tật bẩm sinh đến các bệnh mắc phải sau sinh. Dưới đây là các bệnh tim mạch thường gặp ở trẻ em:

2.1. Bệnh tim bẩm sinh

2.1.1 Bệnh tim bẩm sinh là gì?

Bệnh tim bẩm sinh là những bất thường về cấu trúc hoặc chức năng của tim xuất hiện từ khi trẻ còn trong bụng mẹ. Những dị tật này có thể ảnh hưởng đến cách máu lưu thông qua tim và toàn bộ cơ thể.

2.1.2 Các dạng biến thể phổ biến

• Thông liên thất (VSD): Là tình trạng có một hoặc nhiều lỗ trên vách ngăn giữa hai tâm thất, cho phép máu từ tâm thất trái chảy sang tâm thất phải.
• Thông liên nhĩ (ASD): Là lỗ trên vách ngăn giữa hai tâm nhĩ, dẫn đến việc máu từ tâm nhĩ trái chảy sang tâm nhĩ phải.
• Còn ống động mạch (PDA): Là tình trạng ống động mạch (một mạch máu nối giữa động mạch chủ và động mạch phổi trong thai kỳ) không đóng lại sau khi sinh, gây bất thường về lưu thông máu giữa hai mạch này.

2.1.3 Triệu chứng bệnh tim bẩm sinh

• Da xanh xao hoặc tím tái, đặc biệt là ở môi và đầu ngón tay.
• Khó thở, đặc biệt khi bú hoặc khi hoạt động.
• Phát triển chậm về cân nặng và chiều cao so với trẻ cùng tuổi.

2.2. Bệnh Kawasaki

2.2.1 Bệnh Kawasaki là gì?

Bệnh Kawasaki là bệnh viêm mạch máu toàn thân, thường ảnh hưởng đến trẻ em dưới 5 tuổi. Nguyên nhân chính xác của bệnh này vẫn chưa được xác định, nhưng được cho là liên quan đến phản ứng miễn dịch bất thường.

2.2.2 Triệu chứng

• Sốt kéo dài trên 5 ngày mà không xác định được nguyên nhân.
• Phát ban trên da, thường xuất hiện ở thân mình và tứ chi.
• Sưng hạch bạch huyết ở cổ, thường chỉ có một bên.
• Mắt đỏ nhưng không có tiết dịch.
• Môi đỏ, nứt nẻ, lưỡi đỏ giống như dâu tây.
• Sưng và đỏ ở lòng bàn tay, bàn chân, sau đó có thể bong tróc.

2.2.3 Biến chứng nguy hiểm

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh Kawasaki có thể dẫn đến viêm và phình động mạch vành, làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim và các vấn đề tim mạch nghiêm trọng khác.

2.3. Rối loạn nhịp tim ở trẻ em

2.3.1 Nguyên nhân rối loạn nhịp tim ở trẻ em

Rối loạn nhịp tim ở trẻ em có thể do bất thường trong hệ thống dẫn truyền điện của tim, bao gồm:

• Dị tật bẩm sinh ảnh hưởng đến hệ thống dẫn truyền.
• Viêm cơ tim do nhiễm virus hoặc vi khuẩn.
• Mất cân bằng điện giải trong cơ thể.
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc

2.3.2 Dấu hiệu trẻ em bị rối loạn nhịp tim

• Nhịp tim nhanh hoặc chậm bất thường.
• Cảm giác hồi hộp, tim đập mạnh.
• Chóng mặt, ngất xỉu.
• Mệt mỏi, đặc biệt sau khi hoạt động thể chất.

2.4. Viêm cơ tim

2.4.1 Nguyên nhân bệnh viêm cơ tim

Nguyên nhân bệnh viêm cơ tim thường là do:

• Nhiễm virus (như Coxsackievirus, Adenovirus).
• Nhiễm trùng vi khuẩn (như Streptococcus, Staphylococcus).
• Phản ứng miễn dịch tự động.
• Phản ứng với thuốc hoặc chất độc.

2.4.2 Triệu chứng viêm cơ tim

• Đau ngực có thể giống như cơn đau tim.
• Khó thở, đặc biệt khi nghỉ ngơi hoặc khi hoạt động.
• Mệt mỏi, kiệt sức
• Nhịp tim đập nhanh hoặc không đều.

2.4.3 Biến chứng

• Suy tim cấp hoặc mạn tính.
• Rối loạn nhịp tim nguy hiểm.
• Hình thành cục máu đông trong tim có thể dẫn đến đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.

2.5. Tăng huyết áp ở trẻ em

2.5.1 Nguyên nhân tăng huyết áp ở trẻ em

Tăng huyết áp ở trẻ em có thể do:

• Nguyên phát: Không có nguyên nhân rõ ràng, thường liên quan đến yếu tố di truyền và lối sống (chế độ ăn uống, thiếu vận động).
• Thứ phát: Do các bệnh lý khác như bệnh thận, rối loạn nội tiết, hoặc dị tật mạch máu.

2.5.1 Triệu chứng

Tăng huyết áp ở trẻ em thường không có triệu chứng rõ ràng, nhưng trong một số trường hợp có thể xuất hiện như đau đầu, chóng mặt.

3. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch ở trẻ em

Các bệnh tim mạch thường gặp ở trẻ em xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm sự bất thường về gen, tình trạng sức khỏe của người mẹ trong thai kỳ, quá trình trẻ tiếp xúc với một số loại thuốc hoặc nhiễm trùng và các tác động từ môi trường sống. Việc xác định nguyên nhân gây bệnh tim mạch ở trẻ em đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng kế hoạch điều trị và phòng ngừa hiệu quả.

Cụ thể, một số yếu tố nguy cơ phổ biến bao gồm:

• Đột biến gen: Một số đột biến gen di truyền có thể ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của tim.
• Tình trạng sức khỏe của mẹ: Mẹ mắc bệnh tiểu đường hoặc béo phì khi mang thai có thể làm tăng nguy cơ bệnh tim bẩm sinh ở trẻ.
• Nhiễm trùng do virus: Một số bệnh nhiễm trùng trong thai kỳ, chẳng hạn như rubella có thể ảnh hưởng đến sự phát triển tim mạch của thai nhi.

Việc kiểm soát và giảm thiểu các yếu tố nguy cơ này có thể giúp giảm đáng kể tỷ lệ mắc bệnh tim mạch ở trẻ em.

4. Dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch ở trẻ mà ba mẹ cần chú ý

Nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh lý tim mạch ở trẻ em có vai trò rất lớn trong việc can thiệp và điều trị kịp thời. Các triệu chứng của bệnh tim có thể khác nhau tùy theo loại bệnh và mức độ nghiêm trọng, nhưng một số dấu hiệu bệnh tim ở trẻ nhỏ bao gồm:

• Đau hoặc khó chịu ở ngực: Trẻ có thể than phiền về cảm giác đau, tức ngực, đặc biệt khi trẻ vận động.
• Hụt hơi: Trẻ dễ bị khó thở, thở gấp ngay cả khi không hoạt động gắng sức.
• Mệt mỏi và yếu sức: Trẻ có biểu hiện mệt mỏi kéo dài, giảm khả năng vận động, ít tham gia các hoạt động thể chất so với bạn bè cùng trang lứa.

Đặc biệt, các bệnh tim mạch thường gặp ở trẻ sơ sinh có thể khó nhận biết do trẻ chưa thể diễn đạt triệu chứng. Tuy nhiên, cha mẹ cần quan sát kỹ các dấu hiệu bất thường sau đây để kịp thời đưa trẻ đi bác sĩ thăm khám:

• Tím tái: Da, môi hoặc đầu ngón tay, ngón chân có màu xanh tím, đặc biệt khi trẻ khóc hoặc bú.
• Khó thở: Trẻ thở nhanh, gắng sức khi bú hoặc ngủ, lồng ngực co rút bất thường.
• Bú kém, chậm tăng cân: Trẻ dễ mệt khi bú, bú ngắt quãng, không tăng cân theo đúng lộ trình.
• Ra nhiều mồ hôi: Đổ mồ hôi nhiều ngay cả khi thời tiết không nóng, đặc biệt khi bú hoặc ngủ.
• Nhịp tim bất thường: Tim đập nhanh, không đều hoặc có tiếng thổi ở tim khi bác sĩ thăm khám.
• Phù nề: Sưng ở chân, bàn chân, mắt cá chân hoặc vùng quanh mắt có thể là dấu hiệu bệnh suy tim ở trẻ sơ sinh.

Nếu trẻ có một hoặc nhiều dấu hiệu trên, cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được kiểm tra và can thiệp sớm, giúp cải thiện tiên lượng bệnh tim mạch ở trẻ sơ sinh.

Việc khám sức khỏe định kỳ và theo dõi các triệu chứng bất thường sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề tim mạch của trẻ em. Từ đó có hướng điều trị phù hợp, giảm nguy cơ biến chứng về sau.

5. Cách chẩn đoán và điều trị bệnh tim mạch ở trẻ em

Để xác định chính xác các bệnh tim mạch ở trẻ em, bác sĩ sẽ thực hiện nhiều phương pháp chẩn đoán khác nhau, bao gồm:

• Siêu âm tim (Echocardiography): Giúp quan sát cấu trúc và chức năng tim, phát hiện các bất thường về van tim, vách tim hoặc quá trình lưu thông của dòng máu.
• Điện tâm đồ (ECG): Ghi lại hoạt động điện tim để đánh giá nhịp tim bất thường hoặc các vấn đề về dẫn truyền tim.
• Chụp cộng hưởng từ tim (Cardiac MRI): Cung cấp hình ảnh chi tiết về tim và mạch máu, giúp bác sĩ đánh giá chính xác các dị tật tim bẩm sinh hoặc tổn thương tim.

Việc điều trị các bệnh tim mạch thường gặp ở trẻ em cần sự phối hợp của nhiều chuyên khoa, bao gồm bác sĩ tim mạch khoa nhi, bác sĩ phẫu thuật tim và các chuyên gia y tế khác. Các phương pháp điều trị phổ biến gồm:

• Điều trị bằng thuốc: Dùng thuốc để kiểm soát triệu chứng như suy tim, rối loạn nhịp tim hoặc tăng huyết áp.
• Can thiệp qua ống thông tim (Cardiac Catheterization): Một số bệnh tim có thể được điều trị bằng kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, giúp sửa chữa khuyết tật mà không cần phẫu thuật mở.
• Phẫu thuật tim: Trong trường hợp dị tật tim bẩm sinh phức tạp, trẻ có thể cần phẫu thuật để chỉnh sửa các bất thường về cấu trúc tim.

Bên cạnh điều trị, việc theo dõi chặt chẽ và chăm sóc lâu dài là rất quan trọng để đảm bảo trẻ phát triển khỏe mạnh và hạn chế nguy cơ biến chứng về sau.

6. Biện pháp phòng ngừa bệnh tim mạch cho trẻ em

Phòng ngừa bệnh tim mạch từ sớm giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch thường gặp và bệnh tim bẩm sinh ở trẻ em. Đồng thời, xây dựng một lối sống lành mạnh, chăm sóc thai kỳ đúng cách, tiêm phòng đầy đủ có thể giúp giảm thiểu nguy cơ phát triển các vấn đề về tim.

Các biện pháp phòng ngừa hiệu quả gồm có:

• Duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng và hoạt động thể chất thường xuyên: Một chế độ ăn giàu rau xanh, trái cây, protein lành mạnh và ít chất béo bão hòa kết hợp với vận động đều đặn sẽ giúp cải thiện sức khỏe tim mạch từ sớm.
• Tránh tiếp xúc với các chất có hại trong thai kỳ: Phụ nữ mang thai nên tránh sử dụng rượu, thuốc lá, chất kích thích và một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến sự phát triển tim mạch của thai nhi.
• Đảm bảo tiêm chủng đầy đủ: Tiêm vắc-xin phòng các bệnh nhiễm trùng như rubella hoặc cúm giúp giảm nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển tim của trẻ.
• Tư vấn di truyền trước khi mang thai: Đối với gia đình có tiền sử bệnh tim bẩm sinh, tư vấn di truyền có thể giúp đánh giá nguy cơ và có biện pháp phòng ngừa phù hợp.

Việc ưu tiên khám sức khỏe tim mạch định kỳ ngay từ giai đoạn sơ sinh không chỉ giúp trẻ phát triển khỏe mạnh mà còn giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch trong tương lai. Cha mẹ và các chuyên gia y tế cần phối hợp chặt chẽ để xây dựng một nền tảng sức khỏe vững chắc cho trẻ.

7. Kết luận

Tóm lại, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh tim mạch thường gặp ở trẻ em đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sức khỏe lâu dài. Cha mẹ cần chủ động theo dõi sức khỏe tim mạch của trẻ, đặc biệt chú ý đến các dấu hiệu bất thường như tím tái, khó thở, mệt mỏi hoặc chậm phát triển so với lứa tuổi. Sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và đội ngũ y bác sĩ sẽ giúp trẻ nhận được sự chăm sóc tốt nhất, hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm.

Bên cạnh việc điều trị, phòng ngừa cũng là yếu tố then chốt trong bảo vệ sức khỏe tim mạch của trẻ. Đặc biệt, duy trì lối sống lành mạnh ngay từ nhỏ không chỉ giúp phòng tránh bệnh tim mà còn mang lại nền tảng sức khỏe vững chắc cho cả gia đình. Một chế độ dinh dưỡng hợp lý, vận động thường xuyên và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp bảo vệ trái tim của trẻ tốt hơn.

Xem ngay video: Vận Động Đôi Chân – Nâng Cao Sức Khỏe Tim Mạch

Hãy luôn quan tâm và chủ động chăm sóc sức khỏe tim mạch của con, vì một tương lai khỏe mạnh và hạnh phúc! Với những trường hợp trẻ em không may mắc các bệnh tim mạch thường gặp, Bệnh viện FV chính là nơi giúp trẻ có cơ hội phục hồi trái tim khỏe mạnh. 

Bệnh viện FV là một trong những cơ sở y tế hàng đầu tại Việt Nam, cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cao cho trẻ em mắc bệnh tim mạch. Dưới đây là một số lý do nên lựa chọn điều trị các bệnh tim mạch tại Bệnh viện FV:

• Phương pháp điều trị toàn diện: Chuyên khoa Tim của Bệnh viện FV áp dụng phương thức điều trị toàn diện, từ giai đoạn phòng ngừa, phát hiện sớm đến chẩn đoán, điều trị và phục hồi chức năng tim. Điều này đảm bảo rằng trẻ em nhận được sự chăm sóc liên tục và toàn diện trong suốt quá trình điều trị. 
• Trang thiết bị hiện đại: Bệnh viện FV được trang bị các thiết bị y khoa tiên tiến, bao gồm hệ thống máy theo dõi tim, máy thở nhân tạo và dụng cụ bơm hiện đại. Phòng Chăm sóc đặc biệt (ICU) hoạt động 24/7 với đội ngũ bác sĩ và nhân viên y tế luôn sẵn sàng, đảm bảo theo dõi và điều trị chính xác cho từng bệnh nhân, đặc biệt trong những trường hợp nghiêm trọng. Bác sĩ Hồ Minh Tuấn (Trưởng khoa Tim mạch, Bệnh viện FV) khẳng định: “Năng lực điều trị bệnh tim mạch của Việt Nam không thua kém thế giới đâu, cái chúng ta thiếu chỉ là máy móc, phương tiện và nguồn tài chính phục vụ cho các công trình nghiên cứu mà thôi. Rất may mắn là tại FV, những hạn chế đó đã được khắc phục và những bác sĩ như tôi có thể toàn tâm toàn ý, không cần đắn đo khi cứu người”.
• Đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm: Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa tim mạch tại Bệnh viện FV có trình độ chuyên môn cao và kinh nghiệm phong phú trong việc điều trị các bệnh tim mạch ở trẻ em. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên gia đảm bảo rằng mỗi bệnh nhân nhận được phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả nhất. 
• Dịch vụ chăm sóc toàn diện: Bệnh viện FV cung cấp dịch vụ chăm sóc toàn diện, bao gồm cả việc hỗ trợ tâm lý và dinh dưỡng cho bệnh nhân. Điều này đặc biệt quan trọng đối với trẻ em, giúp các em và gia đình cảm thấy an tâm và được hỗ trợ trong suốt quá trình điều trị. 

Với những ưu điểm trên, Bệnh viện FV là lựa chọn đáng tin cậy cho việc điều trị bệnh tim mạch ở trẻ em, đảm bảo mang lại sự chăm sóc tốt nhất cho sức khỏe tim mạch của trẻ.

Thông tin liên hệ Bệnh viện FV:

• Số điện thoại: (028) 54 11 33 33
• Website: https://www.fvhospital.com/vi/

Địa chỉ Bệnh viện FV: 6 Nguyễn Lương Bằng, Nam Sài Gòn (Phú Mỹ Hưng), Q7, Tp HCM