KỸ THUẬT SINH THIẾT PHỔI BẰNG KIM LÀ GÌ?
Chụp X-quang phổi và chụp cắt lớp vi tính (CT) lồng ngực sẽ giúp phát hiện các tổn thương ở phổi, nhưng hình ảnh thường chưa đủ để xác định chẩn đoán. Kỹ thuật dùng kim sinh thiết để lấy mẫu dưới hướng dẫn của chụp cắt lớp cho phép kiểm tra bệnh phẩm bằng kính hiển vi, kết quả sẽ cung cấp thêm nhiều thông tin để chẩn đoán bệnh.
Kỹ thuật sinh thiết xuyên thành ngực dưới hướng dẫn của CT là đưa kim sinh thiết vào phổi dưới hướng dẫn của máy chụp cắt lớp vi tính, để tiến hành lấy một số bệnh phẩm từ u phổi, sau đó bệnh phẫm được gửi đi kiểm tra dưới kính hiển vi giúp xác định chẩn đoán.
Trong nhiều trường hợp thương tổn là một khối u. Hơn một nửa số u phổi đơn độc là lành tính, nhưng một số trường hợp còn lại có thể là ung thư.
Khi các phương pháp như: nội soi phế quản, tế bào học và phân tích máu chưa có chẩn đoán xác định, bác sĩ sẽ cho chỉ định sinh thiết cắt xuyên thành ngực.
BỆNH NHÂN NÊN CHUẨN BỊ NHƯ THẾ NÀO?
Bệnh nhân sẽ được hướng dẫn nhịn ăn hoặc uống trong vòng 4 giờ trước khi sinh thiết. Tuy nhiên, bệnh nhân có thể uống các loại thuốc thường dùng của mình với một ít nước.
Trước khi sinh thiết, bệnh nhân phải thông báo cho bác sĩ tất cả các loại thuốc đang sử dụng và bất kỳ dị ứng nào, đặc biệt là với các loại thuốc gây mê. Bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân ngưng sử dụng thuốc aspirin hoặc thuốc làm loãng máu ít nhất ba ngày trước khi thực hiện thủ thuật.
Ngoài ra bệnh nhân cũng nên thông báo cho bác sĩ về các bệnh hoặc các tình trạng sức khỏe khác gần đây.
Bệnh nhân sẽ được yêu cầu điền Bảng câu hỏi và Giấy chấp thuận trước khi khảo sát.
Bệnh nhân cần thay quần áo và mặc áo choàng của bệnh viện trong quá trình thực hiện khảo sát. Bệnh nhân sẽ được yêu cầu tháo nữ trang và bất kỳ vật dụng hoặc trang phục nào bằng kim loại có thể gây cản trở hoạt động của tia X.
Bệnh nhân nữ phải thông báo cho bác sĩ hoặc kỹ thuật viên hình ảnh nếu mình có thai hoặc nghi ngờ có thai. Các khảo sát chẩn đoán hình ảnh không được thực hiện cho bệnh nhân đang mang thai để tránh cho thai nhi không bị phơi nhiễm bức xạ. Nếu khảo sát chẩn đoán hình ảnh là cần thiết, biện pháp phòng ngừa sẽ được thực hiện để giảm thiểu tối đa phơi nhiễm bức xạ cho thai nhi.
Bệnh nhân nên có thân nhân hoặc bạn bè đi cùng và đưa bệnh nhân về nhà sau khi hoàn tất thủ thuật.
THỦ THUẬT ĐƯỢC THỰC HIỆN NHƯ THẾ NÀO?
Các thủ thuật ít xâm lấn dưới hướng dẫn của hình ảnh như sinh thiết phổi bằng kim sẽ do bác sĩ chẩn đoán hình ảnh thực hiện, người được đào tạo chuyên biệt về kỹ thuật này
Sinh thiết phổi bằng kim dưới hướng dẫn của CT thường được thực hiện cho bệnh nhân tại khu điều trị bệnh nội trú.
Chụp CT khu trú sẽ được thực hiện để xác định vị trí khối u và đây là phương pháp thực hiện an toàn nhất. Khi đã xác định được vị trí của khối u, vùng da trên vị trí này sẽ được đánh dấu. Toàn bộ vùng da quanh vị trí được đánh dấu sẽ được làm sạch và khử trùng, sau đó phủ một tấm khăn đã được vô trùng và có một lỗ tròn lên vị trí vùng da này
Thuốc gây tê tại chỗ sẽ được tiêm để làm tê quanh vùng da được khảo sát.
Thủ thuật sinh thiết dưới hướng dẫn của CT yêu cầu bệnh nhân nằm yên trên bàn chụp CT trong vòng 30 phút.
Bác sĩ sẽ rạch một đường rất nhỏ trên da tại vị trí đưa kim sinh thiết vào.
Dưới hướng dẫn của CT, bác sĩ chẩn đoán hình ảnh sẽ tiến hành đưa kim sinh thiết qua vị trí da đã được đánh dấu, dẫn đến khối u để hút mẫu bệnh. Bệnh nhân có thể nghe được tiếng lách cách khi kim sinh thiết lấy mẫu, Bác sĩ sẽ rút kim sinh thiết ra ngay sau khi mẫu bệnh đã được lấy.
Thủ thuật này có thể tiến hành lại từ một đến hai lần.
Khi thủ thuật hoàn tất, vùng da đưa kiêm sinh thiết vào sẽ được ấn nhẹ giúp ngưng chảy máu và sẽ được băng lại sau đó.
Thủ thuật này thường được hoàn tất trong vòng một giờ
Bệnh nhân sẽ được theo dõi tại Khu điều trị nội trú trong ngày trong ít nhất 6 giờ. Bệnh nhân có thể có thêm chỉ định chụp X-quang hoặc các khảo sát hình ảnh khác để kiểm tra hoặc theo dõi các biến chứng.
BỆNH NHÂN SẼ CÓ NHỮNG TRẢI NGHIỆM GÌ TRONG VÀ SAU KHI THỰC HIỆN THỦ THUẬT?
Khi tiêm thuốc tê, bệnh nhân sẽ cảm nhận kim chích nhẹ vào da. Sau đó, bệnh nhân có thể cảm thấy sức ép khi kim sinh thiết được đưa vào. Sau một thời gian ngắn, vùng da này sẽ tê hoàn toàn.
Bệnh nhân sẽ được yêu cầu nằm yên và không ho trong quá trình thực hiện thủ thuật. Bệnh nhân cũng được yêu cầu nín thở nhiều lần ở cùng tư thế khi lấy sinh thiết. Điều quan trọng là bệnh nhân cố gắng duy trì việc nín thở mỗi lần như nhau để đảm đảo kim sinh thiết được đưa vào đúng vị trí khối u, vì khi bệnh nhân thở khối u sẽ bị di chuyển theo nhịp thở.
Thông thường bệnh nhân sẽ được tháo băng một ngày sau khi thực hiện thủ thuật và có thể tắm bình thường.
Bệnh nhân không nên cố gắng hoạt động thể chất (như nâng vật nặng, leo nhiều cầu thang, chơi thể thao, v.v) trong buổi tối và cả ngày sau khi sinh thiết. Vào ngày thứ hai, nếu bệnh nhân thấy đủ sức thì có thể trở lại các hoạt động thường ngày.
Bệnh nhân có thể cảm thấy đau nhẹ tại vị trí sinh thiết khi thuốc tê hết tác dụng, nhưng tình trạng này sẽ cải thiện. Bệnh nhân cũng có thể ho ra ít máu, nhưng không đáng kể.
Các triệu chứng này sẽ giảm dần trong thời gian từ 12 đến 48 giờ sau khi thực hiện thủ thuật.
Nếu bệnh nhân cảm thấy đau và khó thở, vui lòng liên hệ với bác sĩ ngay lập tức hoặc đến Khoa cấp cứu.
BỆNH NHÂN SẼ NHẬN KẾT QUẢ NHƯ THẾ NÀO VÀ AI SẼ TRẢ LỜI KẾT QUẢ?
Bác sĩ giải phẫu bệnh học sẽ kiểm tra mẫu bệnh và luôn cố gắng đưa ra chẩn đoán để giúp cho kế hoạch điều trị có thể được bắt đầu. Lưu ý rằng không phải lúc nào cũng có thể có chẩn đoán từ mẫu bệnh phẩm và nếu không có được chẩn đoán, bác sĩ có thể sẽ thảo luận với bệnh nhân về các phương pháp chẩn đoán khác.
NHỮNG LỢI ÍCH SO VỚI NGUY CƠ LÀ GÌ?
Lợi ích
Sinh thiết bằng kim để lấy các mẫu mô là một phương pháp đáng tin cậy có thể giúp chẩn đoán khối u là lành tính hay ác tính.
Sinh thiết bằng kim là thủ thuật ít xâm lấn hơn sinh thiết bằng phẫu thuật, vì phẫu thuật đòi hỏi đường rạch trên da rộng hơn và gây mê toàn thân.
Thủ thuật này thường không đau và kết quả chính xác như sinh thiết bằng phẫu thuật.
Thời gian hồi phục ngắn và bệnh nhân có thể sớm trở lại với các hoạt động thường ngày.
Nguy cơ
Bất kỳ thủ thuật xâm lấn nào cũng đều có nguy cơ nhiễm trùng. Nguy cơ nhiễm trùng cần điều trị kháng sinh là thấp hơn 1/1000 trường hợp.
Chảy máu tại vị trí đưa kim sinh thiết qua da hiếm xảy ra, nhưng có thể xảy ra tình chảy máu khi ho.
Tình trạng khí rò rỉ tại chỗ sinh thiết phổi tràn vào khoang màng phổi bao quanh phổi có thể xảy ra, được gọi là tràn khí màng phổi và có thể dẫn đến xẹp phổi. Các dấu hiệu của tình trạng xẹp phổi là hơi thở ngắn, khó thở, mạch nhanh, đau nhói ở ngực hoặc vai khi thở. Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng tràn khí màng phổi sẽ tự khỏi. Nếu tràn khí màng phổi nhiều đến mức có thể gây hại, một ống thông nhỏ có thể được đặt vào khoang ngực để dẫn khí thoát ra ngoài. Ống này thường sẽ được rút ra sau vài ngày.
Đặt lịch hẹn Sinh thiết phổi bằng kim dưới hướng dẫn của CT như thế nào?
Để biết thêm thông tin và đặt hẹn, vui lòng liên hệ Khoa Chẩn đoán hình ảnh qua số (08) 54 11 34 00.
